Nie do końca powinno się jednak traktować płyty gipsowe klejone do ściany jako alternatywę dla tradycyjnych tynków. Przede wszystkim płyty charakteryzują się gorszą izolacyjnością akustyczną oraz większa wrażliwością na działanie wilgoci.
Metoda klejenia płyt gipsowych do ściany nazywana jest czasami również suchymi tynkami gipsowymi.
Kiedy można przyklejać płyty gipsowo-kartonowe do ściany
Nie zaleca się takiego wykończenia ścian w pomieszczeniach narażonych na wilgoć, jak łazienki, pralnie, kuchnie, garaże, pomieszczenia gospodarcze itp. Co prawda dostępne są na rynku płyty o zwiększonej odporności na wilgoć (popularnie określane jako płyty „zielone”), jednakże zaleca się raczej ograniczyć ilość zabudów gipsowych w takich pomieszczeniach do minimum.
Płyty gipsowe mają stałą grubość na całej powierzchni, w związku z czym nie dają nam tak dużej swobody w wyrównywaniu błędów murarskich jak tradycyjne tynki, które możemy nakładać w różnej grubości (od ok. 0,5mm do 2-2,5cm). W przypadku płyt gipsowo-kartonowych ściana musi być równa. Dopuszczalne są wgłębienia, które można wcześniej uzupełnić tynkiem lub zaprawą murarską. Obowiązkowo należy jednak zlikwidować wszelkie wypukłości.
Płyty należy kleić wyłącznie na warstwę nośną ściany, czyli np. pustaki, bloczki itp. lub na tynk (choć takie rozwiązanie stosowane jest bardzo rzadko, jedynie czasami w pracach remontowych). Nie należy mocować płyt do starej farby, gdyż może to spowodować złe związanie kleju ze ścianą, a w konsekwencji stopniowe odrywanie się płyt i pękanie nowej farby.
Przygotowanie powierzchni ściany do klejenia płyt
Podłoże musi być równe i czyste. Nie mogą na nim występować tłuste plamy oraz zapylenie. Najlepiej oczyścić ściany lekko zwilżonym mopem, co pozwoli na „ściągnięcie” większości zabrudzeń. Starajmy się ograniczyć do niezbędnego minimum stosowanie środków chemicznych, jedynie ewentualnie do usunięcia tłustych plam.
Następnie ścianę należy dobrze zagruntować na całej powierzchni. Nie trzeba jednak stosować drogich gruntów szczepnych (przeznaczonych raczej pod powłoki malarskie). W zupełności wystarczą typowe popularne środki gruntujące.
Wielu producentów oferuje środki gruntujące dedykowane pod konkretny rodzaj ściany (pustaki, beton, bloczki itp.). Niezależnie od środka należy pamiętać, że celem stosowania gruntu jest ujednolicenie chłonności na całej powierzchni ściany i polepszenie zdolności do związania jej z zaprawą klejową.
Do klejenia płyt gipsowo-kartonowych obowiązkowo musimy stosować kleje dedykowane do tego typu prac. Posiadają one skład odpowiednio dostosowany do nietypowego materiału jakim jest płyt g-k, czyli do warstwy gipsowej obłożonej warstwą papierową. Zły dobór kleju może doprowadzić do braku związania zaprawy z płytą gipsową.
Przygotowanie płyt gipsowo-kartonowych
Przed przystąpieniem do klejenia należy odpowiednio dociąć płyty gipsowe. Płyty powinny mieć wysokość mniejszą niż wysokość ściany o ok 15-20mm. Pozwoli to na wykonanie odpowiedniej szczeliny pomiędzy ścianą a podłogą i sufitem. Pozwoli ona na cyrkulację powietrza i umożliwi lepsze związanie zaprawy klejowej.
Szczeliny są również istotne ze względu na wrażliwość płyt na działanie wilgoci, która czasami może pojawić się na styku ściany z podłogą czy sufitem. Tradycyjne tynki są znacznie mniej wrażliwe na takie niewielkie miejscowe zawilgocenie.
Jeśli planujemy kłaść instalację elektryczną po obłożeniu ścian płytami, to na razie nie musimy w żaden sposób ich docinać. Zrobimy to później, przed ułożeniem kabli. Niestety jednak wycinanie rowków w płytach gipsowych jest znacznie dłuższe niż przygotowanie bruzdy w tynku tradycyjnym. Tutaj musimy najpierw wstępnie naciąć linie prowadzące w powłoce kartonowej, aby nie uszkodzić zbyt dużej powierzchni płyty. Rowki w płytach najlepiej wycinać nożykiem lub specjalnymi ostrzami elektrycznymi.
Jeśli jednak instalacja została położona wcześniej, to powinniśmy przed przymocowaniem płyt wyciąć niezbędne otwory na wszystkie gniazdka i włączniki (czyli tam gdzie są tzw. „puszki elektryczne”). Późniejsze ich wycinanie może doprowadzić do uszkodzenia kabli instalacji elektrycznej i samych puszek, co utrudni wpasowanie gniazdek. Starajmy się docinać otwory dostosowane do średnicy puszek (lub nieco większe o ok. 5mm). W tym celu warto zakupić tzw. otwornice, nakładane na tradycyjną wiertarkę lub wkrętarkę. Gwarantują one wykonanie otworów okrągłych o precyzyjnie dobranej średnicy.
Przyklejanie płyt gipsowo-kartonowych do ściany
Klej zaleca się nanosić paskami o szerokości ok. 10cm na obwodzie płyt oraz plackami o średnicy ok. 10-15cm w odstępach 30-40cm. Klej należy nakładać warstwą grubości ok 1,5-2cm. Jednocześnie zaleca się zachowanie odstępu od krawędzi płyt ok 5cm, co umożliwi lepsze „rozłożenie się” kleju podczas dociskania płyty, bez „wychodzenia” kleju po za płytę. Zbyt duże odsunięcie kleju (ponad 10cm) może z kolei spowodować uszkodzenie miejsc połączenia płyt, z uwagi na brak podparcia na kleju.
Przy mniejszych elementach, jak wąskie paski o szerokości poniżej 30cm, zaleca się pokrycie całej ich powierzchni klejem, oczywiście z zachowaniem odstępu od krawędzi (ok. 3-5cm).
W celu zapewnienie dobrego podparcia połączeń płyt na kleju można co ok. 50cm nanieść klej również przy samej krawędzi płyty, co doprowadzi do jego niewielkiego „wycieku”, na który przyklejona zostanie sąsiednia płyta. Stosując to rozwiązanie musimy jednak pamiętać, aby zachować maksymalny odstęp czasu pomiędzy klejeniem kolejnych płyt (uzależnionym od rodzaju kleju, podawanym przez producenta na opakowaniu).W celu zachowania równego odstępu między płytami a podłogą zaleca się wcześniejsze ułożenie „podpórki”, którą może być np. docięta w paski płyta OSB, płyta g-k lub zwykłe najtańsze listewki. Można również stosować kliny (np. takie jak do układania paneli podłogowych), jednakże należy je wtedy rozmieścić odpowiednio gęsto, aby płyta znajdowała się w poziomie w stosunku do podłogi. Na klinach trudniej jest utrzymać jednakową szerokość szczeliny przy dłuższych ścianach.
Każdą płytę musimy spionować. Najlepiej w tym celu użyć długiej poziomicy (ok. 2,0-2,5m). Czas jaki mamy do swobodnego spionowania i poprawienia płyty to najczęściej ok. 10-15 minut (przy typowych klejach). Po tym czasie nastąpi wiązanie kleju gipsowego, a wszelkie zmiany w strukturze warstwy kleju doprowadzą do jego oderwania od podłoża.
Sąsiednie płyty zaleca się mocować w sposób jak najlepiej dopasowany do pozostałych, z zachowaniem szczelin nie większych niż 3mm).
Wykończenie połączeń między płytami gipsowymi
Bardzo istotnym elementem wykończenia wnętrz płytami gipsowymi jest prawidłowe wykonanie wszystkich szczelin, czyli połączeń między sąsiednimi płytami.
W artykule „Podstawowe błędy spoinowania płyt gipsowych” omówiono najważniejsze zasady wykańczania szczelin między płytami. Umożliwi to zachowanie ciągłości warstwy gładzi i farby, bez ich pękania na łączeniach płyt.
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl
