Zbrojenie elementów konstrukcyjnych zwiększa ich wytrzymałość i nośność. Nie wolno samodzielnie, bez konsultacji z projektantem, zmieniać średnicy czy ilości zbrojenia. Co prawda faktem jest, że większość projektów domów, szczególnie tych „gotowych”, jest dość mocno „przewymiarowana”. Nie oznacza to jednak, że wszystkie elementy konstrukcyjne muszą być zwymiarowane z jednakowo dużym zapasem.
Przede wszystkim czytajmy uważnie projekt konstrukcyjny!
Typowy projekt domu składa się z części architektonicznej, konstrukcyjnej, elektrycznej i sanitarnej. Na etapie zamawiania stali zbrojeniowej najistotniejsze są dla nas rysunki z części konstrukcyjnej projektu. Znajdują się tam bowiem tzw. zestawienia stali, podawane najczęściej w kg, z podziałem na poszczególne średnice prętów oraz klasy i gatunki stali.
Z rysunków odczytamy także jakie powinny być wygięcia poszczególnych prętów, ilość strzemion, ilość prętów w poszczególnych elementach itp. W przypadku płyt żelbetowych (np. stropy monolityczne, płyty balkonowe) znajdziemy rysunki przedstawiające np. zbrojenia siatkowe, w formie odpowiednio dobranych krzyżujących się ze sobą prętów.
W dobrze wykonanym projekcie konstrukcyjnym powinniśmy znaleźć zestawienia stali zbrojeniowej dla poszczególnych etapów prac budowlanych – fundamenty, stropy, słupy ścian nośnych itp. Ułatwi nam to etapowe zamawianie stali, szczególnie jeśli nie dysponujemy na działce odpowiednio bezpiecznym miejsce do jej składowania. Niestety pręty zbrojeniowe oraz strzemiona, druty itp. często są kradzione z budów (a przecież nie wynajmiemy ochroniarza dla małej budowy domu).
Klasy i gatunki stali zbrojeniowej
W większości typowych elementów konstrukcyjnych stosuje się pręty gładkie lub żebrowane, wykonywane ze stali A-0, A-I, A-II lub A-III. Najbardziej popularne gatunki w/w stali to St0S, St3S, 18G2 oraz 34GS. Bez konsultacji z konstruktorem nie powinnyśmy samodzielnie zmieniać klas i gatunków stali, szczególnie jeśli chcielibyśmy zmienić je na „gorsze”, czyli o mniejszej wytrzymałości.
Stal A-0 jest stalą o najmniejszej wytrzymałości. W niektórych elementach nie jest jednak konieczne stosowanie stali wyższych klas, a większą wagę przywiązuje się tutaj do możliwości łatwego kształtowania i wyginania stali. Klasa A-0 charakteryzuje się bowiem małą twardością, co umożliwia łatwe samodzielne wyginanie prętów.
Dla elementów o większym znaczeniu konstrukcyjnym zastosowana będzie prawdopodobnie stal A-II lub nawet A-III. Jest ona dużo wytrzymalsza od stali A-0 przy niewiele wyższej cenie, jednakże jej obróbka na budowie jest bardziej pracochłonna.
W oznaczeniach klasy stali wyższy numer (0, I II, III) oznacza wyższą wytrzymałość stalowych prętów zbrojeniowych.
Zwracajmy również uwagę, czy zastosowane w projekcie zbrojenie tworzą pręty gładkie czy żebrowane.
Pręty zbrojeniowe luzem, docięte czy zespolone w siatki?
Większość tabelek na rysunkach konstrukcyjnych podaje zestawienia stali zbrojeniowej w przeliczeniu na kilogramy. Stal kupujemy również na kilogramylub tony.
W celu określenia dokładnej ilości stali musimy zsumować odpowiednie pozycje z poszczególnych rysunków, z pogrupowaniem ich w zależności od średnicy prętów (z rozdzieleniem na pręty gładkie i żebrowane) i gatunku oraz klasy stali. Oddzielnie musimy określić ilość strzemion z podaniem ich średnicy i dokładnych wymiarów.
Można zakupić od razu odpowiednio wygięte pręty oraz gotowe zbrojenia siatkowe. Niestety wiąże się to z wyższymi kosztami, które nie zawsze warto ponosić, szczególnie przy małym zakresie prac zbrojeniowych.
Pręty o średnicy do 10-12mm jesteśmy w stanie wyginać samodzielnie. Przy prętach grubszych warto posłużyć się specjalnymi urządzeniami lub zamówić „fabrycznie dogięte”, szczególnie pręty główne dla ważnych elementów konstrukcyjnych.
W przypadku zbrojenia siatkowego, zakup „gotowego zbrojenia” znacznie skróci czas prac zbrojeniowych na budowie, co może mieć istotne znaczenie przy samodzielnym wykonaniu tych zadań.
Jeśli to możliwe, zaleca się zakup prętów w formie prostych elementów. Czasami pręty o mniejszych średnicach sprzedawane są w formie wiązek o długościach do 12m. Ułatwia to nieco magazynowanie stali na budowie (możliwość składowania w mniejszych pomieszczeniach), jednakże późniejsze „rozprostowywanie” prętów w deskowaniu jest dość pracochłonnym zajęciem.
Zamawiając stal zbrojeniową pamiętajmy, aby zawsze założyć dodatkowy naddatek na cięcia, wygięcia itp. Zaleca się zamawianie stali w ilości ok 7-10% więcej niż wynika to bezpośrednio z zestawień zawartych w projekcie.
Stal zbrojeniowa na budowę - elementy dodatkowe
Do elementów dodatkowych, bezpośrednio związanych z wykonaniem zbrojenia, zalicza się przede wszystkim druty wiązałkowe. Sprzedawane są one w kręgach, najczęściej na kilogramy. Określenie ilości drutu warto skonsultować z kierownikiem budowy (jeśli to jego pracownicy będą „skręcać” zbrojenie) lub z handlowcem, gdyż mają oni większe doświadczenie w tym zakresie. Można również zakupić „na próbę” np. 5-7kg drutu i w trakcie prac zorientujemy się, ile jeszcze będziemy potrzebowali drutu na pozostałe elementy żelbetowe.
Bardzo pomocnymi elementami są także specjalne podkładki dystansowe. Stosowane są one w celu zachowania minimalnej otuliny betonowej wokół prętów (przeważnie 3-5cm). Nie wolno bowiem zbrojenia ustawiać bezpośrednio na ziemi w wykopie czy też na innych elementach betonowych już wykonanych. Zawsze należy pilnować minimalnego odstępu prętów od powierzchni. Najlepsze są podkładki z tworzyw sztucznych, gdyż są one lekkie i posiadają specjalne wgłębienia na umiejscowienie prętów, przez co zbrojenie nie przesuwa się na boki.
Średnie koszty stali zbrojeniowej i akcesoriów dodatkowych
Średnie ceny stali zbrojeniowej, w zależności od gatunku przedstawiają się następująco:
Klasa A-0 gatunek St0S: 1300-1450zł/t
Klasa A-II gatunek 18G2: 1350-1450zł/t
Klasa A-III gatunek 34GS: 1400-1600zł/t
Cena zależy nie tylko od klasy i gatunku stali lecz również od średnicy prętów oraz ich rodzaju – gładkie lub żebrowane. Najczęściej sprzedawane są pręty luźne o długościach do 12m.
Drut wiązałkowy kosztuje ok. 3,0-5,5zł/kg, natomiast podkładki dystansowe z tworzywa 0,3-0,5zł/szt.
Możemy zamówić również usługę przycinania prętów na konkretny wymiar, za co zapłacimy ok. 50gr/1 cięcie. Wyginanie prętów wiąże się z kosztami na poziomie 1,5-3,5zł/1kg stali, w zależności przede wszystkim od średnicy prętów.
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl
.jpg "Taras przy domu")
