logo
logo
zbudujmydom.pl
Nowoczesny portal informacyjny

Zbrojenie fundamentów – jak prawidłowo wykonać?

Data utworzenia: 2 marca 2015
Słowa kluczowe: zbrojenie fundamentów, szalowanie fundamentów, szerokość i wysokość fundamentów, jakie zbrojenie na fundamenty, ławy fundamentowe, pręty zbrojeniowe, strzemiona, jakie pręty na fundamenty, jaki beton na ławy fundamentowe, pielęgnacja betonu, jak długo polewać beton wodą, po co zbrojenie w fundamencie, rozstaw strzemion w ławach fundamentowych
Budowa
Fundamenty i piwnice
Źródło: ShutterStock
Fundamenty każdego budynku, zarówno domu jednorodzinnego jak i większego budynku użyteczności publicznej, powinny zostać wykonane z betonu zbrojonego prętami stalowymi, czyli z tzw. żelbetu. Doradzamy jak prawidłowo wykonać fundamenty zbrojone.

Ławy betonowe (fundamentowe) najczęściej wykonuje się z betonu zbrojonego prętami stalowymi, czyli z tzw. żelbetu w deskowaniu lub poprzez wylewanie betonu bezpośrednio do wcześniej wykonanego wykopu. Obecnie nie stosuje się już fundamentów murowanych z bloczków czy cegieł, gdyż konstrukcje takie są mniej odporne na odkształcenia podłoża oraz osiadanie budynku.

Po co wykonuje się zbrojenie ław fundamentowych?

Zbrojenie w postaci prętów podłużnych ma na celu zwiększenie wytrzymałości fundamentów betonowych na obciążenia. Ruchy fundamentów występują na skutek niewielkich odkształceń gruntu, a także na skutek obciążeń od ścian budynku, które w początkowej fazie po wykonaniu domu mogą jeszcze osiadać.

Zastosowanie w fundamentach samego betonu, bez dodatkowego zbrojenia, może w konsekwencji doprowadzić do występowania spękań na ścianach oraz spękań samych ław fundamentowych. Z tych względów nie zaleca się obecnie wykonywania fundamentów murowanych.

Na rynku dostępne są również tzw. zbrojenia rozproszone, czyli najczęściej włókna stalowe lub z tworzyw sztucznych, które zastępują tradycyjne pręty podłużne i strzemiona. Rozwiązania takie wymagają jednak zbrojenia betonu już w czasie jego produkcji, co jest trudne do wykonania bezpośrednio na budowie w betoniarce (beton taki często nie jest jednorodny pod względem wytrzymałości i stopnia zbrojenia na całych fundamentach). Dla typowych domów jednorodzinnych czy niewielkich budynków biurowych w zupełności wystarczą tradycyjne zbrojenia prętami stalowymi.

Jak powinien wyglądać szalunek fundamentów?

Betonowanie fundamentów można wykonywać na dwa sposoby – w szalowaniu lub bezpośrednio w wykopie.

Rozwiązanie z wylewaniem betonu do wykopu, bez jego oszalowania możliwe jest tylko w gruntach spoistych (np. gliny), gdyż w piasku nie uda nam się „wyciąć” pionowych ścian wykopu. Sposób ten pozwala zaoszczędzić na kosztach szalunków, jednakże ilość betonu będzie tutaj znacznie większa. Wynika to z faktu, że w praktyce nigdy nie uda nam się wykonać wykopu tak dokładnie jak szalunku.

Najlepszym sposobem jest wykonanie wykopów z ustawieniem w nich oszalowania z desek lub płyt OSB. Jeśli w podłożu występują grunty wrażliwe na wilgoć, czarna ziemia, gliny itp., to zaleca się wykopy pod całą powierzchnią planowanego domu. Wykonane fundamenty najlepiej zasypać w takiej sytuacji piaskiem, ewentualnie żwirem/gruzem z ostatnią warstwą piasku (materiały te są znacznie mniej wrażliwe na wilgoć i lepiej odprowadzają wodę w głąb podłoża).

Jeśli szalunki nie są osłonięte od boków ziemią, co ma miejsce właśnie w przypadku wykopów szerokoprzestrzennych (pod cały budynek), to deski lub płyty OSB należy odpowiednio zabezpieczyć przed możliwością wyginania się i „przewracania” w czasie betonowania. W tym celu ustawia się pod kątem deski, wbijając ich drugi koniec w podłoże. Takie zabezpieczenie (dwustronne) zapewni stabilność i pionowość ustawionych szalunków.

Zaleca się, aby szalunki ustawiane były na wysokość nieco większą niż zakładana grubość ław fundamentowych. Wysokość większa o 3-5cm znacznie ułatwi późniejszą pielęgnację betonu, gdyż możliwe będzie „zalanie” zabetonowanych ław w szalunkach (które zdejmiemy dopiero po zakończeniu okresu pielęgnacji betonu).

Jeśli ustawimy szalunki tak, że zlicują się one z górną powierzchnią ław fundamentowych, pielęgnacja będzie wymagać znacznie częstszego polewania wodą (ma to znaczenie szczególnie w okresach letnich przy wysokich temperaturach powietrza).

Do szalowania fundamentów zaleca się stosowanie desek pełnych lub płyt OSB o grubości ok. 25mm i kantówek, umożliwiających spionowanie i połączenie desek/płyt.

Pamiętajmy aby dokładnie zweryfikować wymiary fundamentów z dokumentacją projektową. W typowych budynkach jednorodzinnych fundamenty mają szerokość 60-80cm oraz wysokość 30-50cm. Czasami jednak konstruktor może zaprojektować inne wymiary.Pytanie to dotyczy głównie tego jakie pręty zbrojeniowe są w projekcie i strzemiona. Powinien być zachowany właściwy rozstaw strzemion w ławach fundamentowych i to jakie pręty na fundamenty konstruktor wybrał. Mniej istotne jest jaki beton na ławy fundamentowe lecz nie gorszy niż B10. Bardzo ważna jest pielęgnacja betonu, co często rodzi pytanie jak długo polewać beton wodą.

Ustawianie zbrojenia w szalunkach

Zbrojenie wykonuje się z prętów stalowych o średnicy najczęściej 12-16mm. W większości przypadków są to cztery pręty podłużne (tzw. zbrojenie główne) oraz strzemiona (z prętów o średnicy 6mm) ustawiane co 30-50cm.

Najczęściej pręty jakie zakupimy będą posiadały rdzawe naloty. Nie jest to jednak żadna wada, a może być nawet zaletą, gdyż pręty takie będą miały lepszą przyczepność do betonu. Należy jednak pilnować, aby na prętach nie znajdowały się duże opadające płaty rdzy (łuszczenia) czy zabrudzenia (ziemia, oleje, tłuszcze itp.), które mogły by prowadzić do braku mocnego związania stali z betonem.

Pręty zbrojeniowe i strzemiona możemy łączyć za pomocą specjalnych drutów (tzw. drut wiązałkowy). Zalecane jest użycie narzędzi dedykowanych do skręcania zbrojenia (dostępne są również automatyczne wiązarki do zbrojeń), które istotnie skracają czas przygotowania całego zbrojenia. Zakup taki warto przemyśleć jeśli planujemy samodzielne wykonanie zbrojeń w całym domu (narzędzia te przydadzą nam się nie tylko na etapie prac fundamentowych).

Ważnym elementem są wszystkie skrzyżowania zbrojenia ław fundamentowych i narożniki. W miejscach tych zbrojenie należy wykonać jednym z dwóch popularnych sposobów:

Wariant A: wygięcie końcówek prętów pod kątem 90 stopni (lub innym, w zależności od kąta skrzyżowania ław fundamentowych); pręty o średnicy 12-16mm będziemy w stanie wygiąć samodzielnie, grubsze pręty mogą wymagać specjalnych narzędzi;

Wariant B: wsadzenie specjalnych prętów narożnych, tzw. „L”, które są odpowiednio wygięte pod kątem 90 stopni, pamiętając jednocześnie aby zastosować „elki” tej samej średnicy co pręty głównej.Zbrojenie fundamentów to ważny etap budowy, zatem na pytanie po co zbrojenie w fundamencie odpowiadamy krótko – aby nie było spękań. Szalowanie fundamentów można zrobić z desek lub płyt OSB, ważna jest jednak właściwa szerokość i wysokość fundamentów. Istotne także jakie zbrojenie na fundamenty zastosujemy (na ławy fundamentowe). Pytanie to dotyczy głównie tego jakie pręty zbrojeniowe są w projekcie i strzemiona. Powinien być zachowany właściwy rozstaw strzemion w ławach fundamentowych i to jakie pręty na fundamenty konstruktor wybrał. Mniej istotne jest jaki beton na ławy fundamentowe lecz nie gorszy niż B10. Bardzo ważna jest pielęgnacja betonu, co często rodzi pytanie jak długo polewać beton wodą.Długość zakotwienia prętów w „sąsiedniej” ławie nie powinna być mniejsza niż 15cm, chyba że dokumentacja projektowa narzuca inne długości (zawsze kontrolujmy wykonawstwo z rysunkami konstrukcyjnymi).

Odpowiednie zakotwienie prętów głównych w narożnikach jest bardzo ważnym elementem prac fundamentowych, gdyż miejsca te są szczególnie narażone na spękania, co w konsekwencji przeniesie się na spękania i zarysowania ścian budynku.

Gotowe zbrojenia ustawiamy w wykopie lub szalunku zachowując odpowiedni odstęp od podłoża. Można w tym celu posłużyć się np. cegłami lub specjalnymi podkładkami, dedykowanymi właśnie do zbrojenia fundamentów (umożliwią one bardzo precyzyjne osadzenie prętów i ich ustabilizowanie na czas betonowania).

Betonowanie i pielęgnacja ław fundamentowych

W czasie betonowania musimy pamiętać o zachowaniu minimalnej grubości otuliny betonowej dla prętów zbrojeniowych. Grubość warstwy betonu wokół prętów powinna być nie mniejsza niż 5cm. Jest to istotne, gdyż beton zabezpieczy pręty przed agresywnym działaniem czynników środowiskowych jak woda gruntowa czy mikroorganizmy.

Fundamenty powinniśmy zalewać od razu na pełną wysokość ław fundamentowych. W przypadku zalewania ręcznego (beton „z taczki”) warto podzielić prace na kilka mniejszych etapów. Zalewanie od razu całej długości wszystkich ław fundamentowych możliwe będzie przy laniu betonu „z gruszki”, pod warunkiem zamówienia odpowiedniej ilości betonu (ilość tę łatwo obliczymy znając szerokość, długość i wysokość wyszalowanych ław fundamentowych).

Beton w typowych fundamentach „domowych” nie musi być szczególnie intensywnie zagęszczany (zaleca się dużą ostrożność zagęszczania aby nie przesuwać czy niszczyć zbrojenia).

Istotna jest jednak właściwa pielęgnacja betonu. Polega ona najczęściej na polewaniu warstwy betonu wodą (dlatego warto szalunki wykonać nieco wyższe niż wysokość ław) przez okres ok. 7-10dni. Zabiegi te zmniejszą ryzyko spękań betonu w czasie pierwszych dni jego wiązania. Wszelkie większe spękania odbić się mogą na miejscowej, mniejszej wytrzymałości fundamentów i spękaniach ścian budynku.

Dobrą praktyką, znacznie ułatwiającą pielęgnację, jest przykrycie betonu warstwą piasku o grubości 3-5cm i polewaniu jej wodą. Warstwa taka znacznie dłużej będzie utrzymywać wilgoć niż sama woda znajdująca się na warstwie betonu (narażona bezpośrednio na promienie słoneczne).

Po upływie 7-10 dni piasek bez problemu usuniemy z powierzchni ław betonowych, które następnie łatwo oczyścimy szczotkami przed rozpoczęciem prac izolacyjnych i murarskich.

Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl

śledź nas na Facebook
Najnowsze
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
śledź nas na Facebook

Najczęściej czytane

article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
article placeholder
zbudujmydom.pl
Nowoczesny portal budowlany
Portal zbudujmydom.pl tworzy zespół inżynierów budownictwa, którzy posiadają zarówno podstawy teoretyczne jak i duże doświadczenie praktyczne, zdobyte na budowach w całej Polsce. Część z naszych ekspertów stanowią czynni kierownicy budów, doświadczeni zarówno przy domach jednorodzinnych jak i przy dużych inwestycjach budowlanych. Staramy się w jasny i przejrzysty sposób omawiać cały proces budowlany od fundamentów aż po dach i ostatecznie wykończenie domu. Przedstawiamy również porady związane z kwestiami formalno-prawnymi, aby ułatwić poruszanie się we właściwych przepisach, co wcześniej czy później spotka każdego inwestora.
Korzystając ze strony, akceptujesz naszą politykę prywatności i wyrażasz zgodę na zapisywanie cookies.