Mówiąc o oknach energooszczędnych mamy zazwyczaj na myśli zapobieganie ucieczce ciepła z domu, a tym samym obniżenie rachunków za ogrzewanie. To jednak nie jedyny sposób oszczędzania energii. Nowoczesne okna wyposażone w odpowiednie szyby i osłony chronią latem przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczeń, wpływając tym samym na zmniejszenie wydatków na chłodzenie. Z kolei w zimniejsze miesiące nie tylko zatrzymują ciepło w domu, ale również umożliwiają pozyskanie darmowej energii słonecznej do ogrzania i doświetlenia wnętrz. Planując zakup okien warto zwrócić uwagę z jednej strony na ich parametry techniczne, a z drugiej na właściwe rozmieszczenie względem stron świata i dopasowanie do poszczególnych pomieszczeń. Niezwykle istotny jest również profesjonalny montaż.
„Jedną z najważniejszych cech okien jest izolacyjność termiczna. Główny parametr, którym warto się kierować przy zakupie, to współczynnik przenikania ciepła dla całego okna Uw.
Im niższa jego wartość, tym lepsza izolacja termiczna i mniejsze straty ciepła. Ważne jest,
aby zawsze brać pod uwagę parametr Uw oferowanego przez sprzedawcę okna, a nie jedynie współczynnik Ug, określający przenikalność termiczną szyby” – mówi Radosław Dąbrowski, Dyrektor Serwisu i Obsługi Producentów Domów Inwido Polska SA, do której należy marka Sokółka Okna i Drzwi.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w nowo powstających budynkach współczynnik Uw nie może przekraczać 1,1 W/m2K dla okien fasadowych i drzwi oraz 1,3 W/m2K dla okien dachowych. W budynkach energooszczędnych i pasywnych montuje się okna o jeszcze niższym współczynniku Uw. W domach energooszczędnych wynosi on zwykle 0,9 W/m2K, natomiast w domach pasywnych musi mieć wartość 0,8 W/m2K i poniżej. Na rynku dostępne są okna nawet o lepszych parametrach. Dla przykładu okno PURO PASSIVE marki
Sokółka Okna i Drzwi, przeznaczone dla budownictwa pasywnego, ma współczynnik
Uw=0,66 W/m2K. Z kolei dla okien z linii PURO, ELITE 92 i THERMO 80 oraz drzwi tarasowych
THERMO HS współczynnik Uw wynosi 0,8-0,9 W/m2K, w zależności od systemu
i wyposażenia okna.
Na wartość współczynnika Uw mają wpływ poszczególne elementy okna, m.in. pakiet szybowy, rodzaj ram, zastosowane ramki dystansowe i system uszczelek.
Szyby stanowią największą powierzchnię okna, dlatego mają bardzo duży wpływ na jego parametry cieplne. W oknach energooszczędnych stosuje się szyby zespolone, złożone z trzech tafli szkła oddzielonych ciepłymi ramkami dystansowymi i przestrzenią międzyszybową wypełnioną gazem szlachetnym, np. argonem. Dodatkowo
po wewnętrznej i zewnętrznej stronie pakietu szybowego umieszcza się szybę niskoemisyjną. Jej powierzchnia pokryta jest niewidoczną warstwą tlenków metali szlachetnych, które odbijają ciepło
z powrotem do wnętrza domu. W ten sposób jest ono zatrzymywane w budynku. Jednocześnie szyby przepuszczają energię słoneczną, umożliwiając dogrzanie pomieszczeń bez dodatkowych kosztów.
Ciepłe ramki dystansowe wykonane są z tworzywa sztucznego lub połączenia stali szlachetnej i tworzywa sztucznego, a nie z aluminium, tak jak ma to miejsce w przypadku zwykłych pakietów szybowych. Tego typu ramki posiadają niską przewodność cieplną. Dzięki temu redukowane są mostki termiczne, przez które ucieka ciepło. Zmniejsza się też możliwość kondensacji pary wodnej na szybach wewnątrz budynku przy słabej wentylacji pomieszczenia. Gazy szlachetne, którymi wypełnia się przestrzeń między szybami, mają lepsze właściwości termoizolacyjne niż powietrze stosowane w zwykłych oknach. Wszystkie okna marki Sokółka Okna i Drzwi są standardowo wyposażone w pakiety 3-szybowe
ze szkłem niskoemisyjnym, przestrzenią międzyszybową wypełnioną argonem oraz ciepłymi ramkami dystansowymi.
Wpływ na poziom energooszczędności ma grubość ramy okiennej. Grubsza nie tylko jest cieplejsza, ale również pozwala na bezpieczne zastosowanie 3-szybowego pakietu. Najlepsze parametry termiczne zapewniają ramy o grubości 80 mm i powyżej. Znaczenie odgrywa także materiał, z którego wykonana jest rama. Bardzo dobrze sprawdza się w tym przypadku drewno, które w niewielkim stopniu przewodzi ciepło i doskonale chroni przed zimnem. Do produkcji okien używa się starannie wyselekcjonowanego drewna sosnowego, modrzewiowego, meranti lub dębu. Ramy wykonuje się z trzech lub czterech warstw drewna z odpowiednio dobranym, naprzemiennym układem słojów. To sprawia, że są one bardzo stabilne. Dostępne są również okna w wersji drewniano-aluminiowej. W tym przypadku część ramy i skrzydła znajdująca się po zewnętrznej stronie budynku jest osłonięta aluminiową nakładką, która chroni drewno przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. W tego typu oknach nie ma potrzeby okresowego odnawiania zewnętrznej powłoki lakierniczej.
Istotnym elementem okna są także uszczelki. Zapobiegają one przedostawaniu się zimnego powietrza i wody pomiędzy skrzydło a ościeżnicę.
„Słońce wpadające przez okna, które jest źródłem dodatkowego ciepła w chłodne miesiące, latem powoduje nadmierne nagrzewanie się pomieszczeń. Aby temu zapobiec, a tym samym ograniczyć korzystanie z klimatyzacji, warto zamontować szyby przeciwsłoneczne lub osłony okienne. Pozwala to znacznie obniżyć temperaturę we wnętrzach oraz zmniejszyć wydatki na ich schładzanie. Takie rozwiązanie przydaje się zwłaszcza w przypadku okien usytuowanych od strony południowej i zachodniej. Dotyczy to nie tylko dużych przeszkleń, ale także tych o typowych wymiarach” – mówi Marek Aniśko, Kierownik ds. Sprzedaży Krajowej Inwido Polska SA, do której należy marka Sokółka Okna i Drzwi.
Montuje się je po zewnętrznej stronie pakietu szybowego. Są one pokryte warstwą tlenków metali szlachetnych, które zmniejszają ilość energii słonecznej przedostającej się do wnętrz. Nowoczesne szyby mogą mieć różne parametry przenikalności energii słonecznej – mogą zapewnić jej przepływ do mieszkania w zakresie od 23 proc. do prawie 70 proc. Właściwe ich rozmieszczenie względem stron świata może zapewnić wymierne korzyści użytkownikowi zarówno w lecie, jak i w zimie.
Przed nadmiarem ciepła równie skutecznie chronią osłony zewnętrze, takie jak żaluzje fasadowe, screeny, rolety zewnętrze czy markizy. Zatrzymują one większość promieniowania słonecznego już przed szybą, nie wpuszczając go do wnętrza domu. W ten sposób pomagają w utrzymaniu komfortowej temperatury w pomieszczeniach. Żaluzje fasadowe, screeny i markizy mają tę zaletę, że nie zasłaniają całkowicie widoku na zewnątrz. Z kolei rolety zewnętrzne nie tylko zacieniają pomieszczenia, ale również tłumią hałas i utrudniają sforsowanie okna. Dodatkowo opuszczane na noc w chłodne miesiące pozwalają ograniczyć straty ciepła. Decyzję o wyborze osłon zewnętrznych warto podjąć już na etapie projektowania domu. Pozwala to na zaplanowanie odpowiednich wymiarów otworów okiennych,ułatwia późniejszą instalację i właściwe doszczelnienie.
Rolety, plisy i żaluzje montowane od środka chronią przed nadmiarem światła, jednak nie zapobiegają przegrzewaniu się pomieszczeń. W tym przypadku promienie słoneczne przenikają przez szybę i dopiero we wnętrzu są zatrzymywane przez osłonę okienną. Jeżeli szyby są pokryte powłoką niskoemisyjną, ciepło nie może wydostać się na zewnątrz. Powoduje to wzrost temperatury. Dlatego osłony wewnętrzne najlepiej sprawdzają się w pomieszczeniach od strony północnej i wschodniej.
Dla większego komfortu użytkowania osłony okienne mogą być w pełni automatyczne. Wówczas sterowanie odbywa się za pomocą pilota lub naściennego panelu, a nawet smartfona czy tabletu (w przypadku zintegrowania z systemem inteligentnego domu). Dodatkowo osłony okienne można wyposażyć w różnego rodzaju czujniki i połączyć ze stacją pogodową. Dzięki temu będą automatycznie reagować na zmieniające się warunki atmosferyczne. Czujnik nasłonecznienia i temperatury podniesie lub opuści osłony okienne
w zależności od intensywności promieniowania słonecznego, regulując stopień naświetlenia pomieszczeń. W przypadku markiz przydatny jest czujnik wiatru, który zwinie je przy wietrznej pogodzie chroniąc przed zniszczeniem.
Odpowiednie rozmieszczenie okien w domu względem stron świata oraz dopasowanie ich wielkości do poszczególnych pomieszczeń pozwoli nie tylko ograniczyć straty ciepła,
ale również czerpać darmową energię słoneczną. Przyczyni się to do zmniejszenia zapotrzebowania na doświetlanie wnętrz sztucznym światłem i obniżenie kosztów ogrzewania.
Najwięcej dużych przeszkleń powinno znaleźć się od strony południowej, południowo-zachodniej i zachodniej, gdzie promienie słoneczne operują najmocniej i najdłużej. W tej części domu warto zaplanować pomieszczenia, w których najwięcej czasu spędzamy
po południu i wieczorem, takie jak salon, pokoje dla dzieci, jadalnia czy gabinet. Zapewni to idealne do relaksu i pracy naturalne światło dzienne, zarówno w dni słoneczne,
jak i pochmurne. Przy tworzeniu dużych przeszkleń doskonale sprawdzają się drzwi tarasowe podnoszono-przesuwne, np. THERMO HS marki Sokółka Okna i Drzwi. Dają one nieograniczone możliwości aranżacyjne i są wygodne w użytkowaniu. W zależności od ilości skrzydeł przesuwnych, łącząc odpowiednio elementy, można stworzyć szklaną ścianę
o długości nawet 20 m.
Wschodnia część domu to idealne miejsce na sypialnie. Światło słoneczne wpadające
o poranku ułatwi przebudzenie i pozytywnie nastroi na cały dzień. Ponadto pokoje nie będą przegrzewać się latem i będzie w nich panowała optymalna dla wypoczynku temperatura.
Na elewacji północnej lepiej ograniczyć liczbę i wielkość okien. To odpowiednia część domu do ulokowania pomieszczeń rzadziej używanych, np. pralni, spiżarni i kotłowni. Od strony północnej, północno-wschodniej lub północno-zachodniej można też umieścić kuchnię, która i tak jest dogrzewana podczas gotowania. By maksymalnie ograniczyć straty ciepła, dobrze jest zamontować od północy okna o podwyższonej izolacyjności termicznej i możliwie najwyższej przenikalności energii słonecznej.
Nawet najcieplejsze okna nie zapobiegną ucieczce ciepła z pomieszczeń, jeśli zostaną źle zamontowane. Niewłaściwe osadzenie nie tylko spowoduje wzrost rachunków
za ogrzewanie, ale może również prowadzić do zawilgocenia ścian i rozwoju pleśni. Dlatego inwestując w okna energooszczędne, warto zadbać o ich prawidłowy montaż. By mieć pewność, że zostanie on należycie wykonany, najlepiej zlecić go doświadczonej ekipie, posiadającej autoryzację producenta.
Najszczelniejszy i najbardziej efektywny jest tzw. „ciepły montaż”. Pozwala on
na ograniczenie mostków termicznych i strat ciepła, jakie powstają na styku ramy z murem. Polega on na osadzeniu okna poza murem, w warstwie ocieplenia, przy wykorzystaniu odpowiednich systemów montażowych.
Inna metoda to tzw. montaż warstwowy, czasem mylnie nazywany ciepłym. Opiera się on na zastosowaniu trzech warstw o określonych właściwościach. Od wewnątrz stosuje się taśmę paroszczelną, która zapobiega przenikaniu pary wodnej z pomieszczenia do warstwy izolacji, jak również blokuje jej migrację do wnętrza budynku. Pośrodku umieszcza się piankę montażową pełniącą rolę izolatora termicznego. Zewnętrzna warstwa to taśma paroprzepuszczalna, która zabezpiecza miejsce styku okna z murem. Nie dopuszcza ona
do wnikania wody opadowej do warstwy ocieplenia, a jednocześnie pozwala na swobodne odprowadzenie pary wodnej na zewnątrz. Inną metodą jest stosowanie do uszczelnienia wielofunkcyjnych taśm rozprężnych, które zapewniają wszystkie powyższe parametry.
Źródło: Materiały informacyjne firmy Sokółka