Umowa zamiany nieruchomości polega na tym, że każda ze stron zobowiązuje się do przeniesienia praw własności na drugą stronę, zgodnie z art. 60 i 604 Kodeksu cywilnego. W umowie tej każda ze stron jest zatem zarówno kupującym jak i sprzedającym niezależnie do tego czy zamiana związana jest z dodatkową dopłatą dla którejś ze stron czy też jest to wyłącznie zamiana materialna nieruchomości.
Zgodnie z obowiązującym prawem w momencie zaistnienia czynności cywilnoprawnej kupna-sprzedaży, na stronach tej czynności spoczywa obowiązek opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych (tzw. podatek PCC). W przypadku umowy zamiany obowiązek zapłacenia podatku spoczywa na obu stronach umowy co wynika bezpośrednio z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W przypadku lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przy spółdzielczym prawie do mieszkania jako podstawę opodatkowania przyjmuje się różnicę między rynkowymi wartościami zamienianych nieruchomości. Na uwagę zasługuje fakt, że mowa jest tutaj o wartościach rynkowych, a nie o pierwotnych cenach zakupu lokali.
Zgodnie z ustawą o podatku PCC stawka podatku od umów zamiany przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym wynosi 2 proc.
Jeśli zatem dokonujemy zamiany między osobami niespokrewnionymi to bezwarunkowo obie strony umowy podlegają obowiązkowi opłacenia podatku PCC. Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku zamiany mieszkania w obrębie najbliższej rodziny.
Zwolnieniu z obowiązku opłacenia podatku PCC podlegają osoby będące członkami najbliższej rodziny, tzw. pierwszej grupy podatkowej w myśl przepisów ustawy o podatkach i darowiznach.
Do pierwszej grupy zalicza się małżonka, dzieci, rodziców, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę oraz teściów. W przypadku zamiany dokonywanej między dalszą rodziną obowiązuje konieczność opłacenia podatku PCC.
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl