Wybieramy klej do płytek

Najczęściej długo wybieramy odpowiednie płytki ceramiczne, natomiast klej kupujemy „pierwszy lepszy”. Niestety często później zdarza się, że płytki nam odpadają ze ścian lub ich montaż jest bardzo utrudniony. Szczególnie problem odpadania płytek uwidacznia się na powierzchniach zewnętrznych – schody, tarasy, na których już po pierwszej zimie musimy ponownie przyklejać pojedyncze płytki, a czasami nawet większe powierzchnie.

Rodzaje i oznaczenia klejów do płytek

Klej dobieramy przede wszystkim do podłoża i warunków temperaturowych pracy położonych płytek. Przed rozpoczęciem doboru kleju powinniśmy wyjaśnić kilka podstawowych oznaczeń, jakie widnieją na opakowaniach gotowych mieszanek zapraw klejowych.

Oznaczenie typu kleju:

C – klej cementowy

D – klej dyspersyjny

R – klej na bazie żywic reaktywnych

Oznaczenie klasy kleju:

1 – klej zwykły, o normalnym czasie wiązania (przyczepność min. 0,5 N/mm²)

2 – kleje o podwyższonych parametrach (przyczepność min. 1,0 N/mm²)

F – klej szybkowiążący

T – klej o zmniejszonym spływie

E – klej o wydłużonym czasie otwartym

S1 – klej odkształcalny

S2 - klej wysoko odkształcalny

Wielu producentów stosuje także dodatkowe oznaczenia klejów, określając np. zalecane grubości nanoszonej warstwy:

kleje cienkowarstwowe: 2 – 5mm

kleje średniowarstwowe: 4 – 20mm

kleje grubowarstwowe: 20 – 40mm

Należy także zwracać uwagę na to, czy dany klej jest oznaczony jako wodoodporny lub mrozoodporny.

Poniżej przedstawiono podstawowe zasady doboru kleju w zależności od różnych czynników.

Płytki ścienne czy podłogowe?

Płytki układane na podłodze narażone są przeważnie na znacznie większe obciążenia niż płytki ścienne. Wyjątek stanowią płytki klejone na pionowych powierzchniach z płyt OSB lub płyt gipsowo – kartonowych. W przypadku układania płytek na ścianie należy wybrać klej o zmniejszonym spływie (oznaczenie T). W znaczący sposób ułatwi to etap montażu płytek i zminimalizuje ich przesuwanie się w pionie bezpośrednio po przyklejeniu, a przed ostatecznym wyschnięciem zaprawy. Kleje o zmniejszonym spływie należy także stosować na wszelkich powierzchniach poziomych ponad poziomem podłogi, np. klejąc płytki od dolnej strony blatów podwieszanych na ścianie. W przeciwnym razie istnieje duże ryzyko odpadnięcia płytki, zanim klej odpowiednio zwiąże ją z podłożem. Na podłogi w pomieszczeniach bez ogrzewania podłogowego możemy z powodzeniem stosować kleje zwykłe.

Rozmiar układanych płytek

Obecnie co raz częściej stosowane są tzw. płytki wielkoformatowe, w których długość boku często przekracza 60 a nawet 80cm. W takich przypadkach należy pamiętać, że kafle te są znacznie bardziej podatne na odkształcenia liniowe w obu kierunkach, czyli zmiany wielkości płytki pod wpływem zmian temperatury (tzw. rozszerzalność liniowa materiału). W tym samym czasie również i podłoże ulega odkształceniom temperaturowym, w mniejszym lub większym stopniu niż płytka. Różnicę między tymi odkształceniami musi odpowiednio zniwelować zastosowana zaprawa klejąca. Z tego względu przy płytkach wielkoformatowych należy obowiązkowo stosować tzw. kleje odkształcalne, lub wysoko odkształcalne (jeżeli płytki takie klejone są na zewnątrz lub na bardziej krytycznym podłożu jak płyta g-k czy płyta OSB). Jeżeli układamy tego typu kafle na ścianie, należy również pamiętać o odpowiednim parametrze spływności kleju, wybierając klej odkształcalny o zmniejszonym spływie (oznaczenie S1 lub S2 i T).

Klej pod ogrzewanie podłogowe

W przypadku układania płytek na ogrzewaniu podłogowym należy pamiętać, że często będą one narażone na zmiany temperatury, co wiąże się z odkształcalnością płytek. Z tego powodu należy obowiązkowo na powierzchniach takich stosować kleje odkształcalne (oznaczenie S1).

Temperatura podczas układania płytek

Istotna jest także temperatura jaka panuje lub panować będzie podczas montażu płytek. Szczególnie ważne jest to w przypadku klejenia powierzchni zewnętrznych – schody, tarasy itp. Nie mniej istotne są także warunki pogodowe bezpośrednio po zakończeniu prac.

Jeżeli montaż płytek odbywa się w okresie letnim, przy dobrej, słonecznej pogodzie, można stosować kleje o normalnym czasie wiązania lub o wydłużonym czasie otwartym (oznaczenie E). Jeżeli jednak planujemy prace w okresach jesiennych, lub spodziewamy się opadów deszczu krótko po zakończeniu prac lub nawet w ich trakcie, należy stosować specjalne kleje szybkowiążące (oznaczenie F). W takim przypadku należy jednak pamiętać, aby rozrabiać znacznie mniejsze ilości kleju niż przy zaprawach zwykłych.

Kleje szybkowiążące (oznaczenie F) warto również stosować gdy zmuszeni jesteśmy do poruszania się po wyklejanym pomieszczeniu krótko po zakończeniu prac. Kleje takie umożliwiają związanie w ciągu kilkunastu minut. Warto jednak dla większego bezpieczeństwa odczekać co najmniej godzinę, zanim zaczniemy korzystać z danego pomieszczenia.

Nasiąkliwość układanych płytek

Często nie zdajemy sobie sprawy, że rodzaj materiału użytego do produkcji płytek również ma znaczenie przy doborze właściwego kleju. Jeżeli mamy do czynienia z płytkami o zwiększonej nasiąkliwości (marmur, gres polerowany, piaskowiec, trawertyn), powinniśmy obowiązkowo kupić klej wyprodukowany na bazie białego cementu. Zastosowanie w tym przypadku standardowego kleju na szarym cemencie może spowodować widoczne przebarwienia na powierzchni klejonych płytek. Informacja na temat rodzaju cementu użytego do produkcji kleju najczęściej widnieje na opakowaniu.

Jeżeli układane płytki charakteryzują się znikomą nasiąkliwością, warto wybrać specjalistyczny klej przeznaczony do klejenia płytek gresowych. Są to przeważnie zaprawy ze zwiększoną zawartością żywic (kleje R – z dużą zawartością żywic reaktywnych).

Podłoże pod płytki

Rodzaj i właściwości podłoża pod płytki w głównym stopniu determinują rodzaj stosowanego kleju. W przypadku typowej wylewki betonowej dla płytek podłogowych, przy braku ogrzewania podłogowego, mogą być stosowane kleje zwykłe. Zaprawy zwykłe mogą znaleźć zastosowanie również na tradycyjnych tynkach cementowych, cementowo – wapiennych, wapiennych, gipsowych czy ścianach betonowych, przy czym dla powierzchni pionowych powinien to być klej o zmniejszonym spływie (oznaczenie T).

Do klejenia kafli na płytach gipsowo – kartonowych zaleca się stosowanie kleju normalnie wiążącego odkształcalnego (oznaczenie S1). Na powierzchniach wykonanych z płyt OSB również zaleca się kleje odkształcalne, przy czym w tym wypadku warto wybrać klej o podwyższonej przyczepności cementowy lub dyspersyjny.

W przypadku prac remontowych i klejenia nowych płytek na starej glazurze bardzo istotna jest zwiększona przyczepność kleju do podłoża. Stosowane mogą być tutaj kleje cementowe lub dyspersyjne. Zaleca się kleje odkształcalne.

Płytki klejone wewnątrz domu czy na zewnątrz?

W przypadku pomieszczeń wewnętrznych nie ma dodatkowych wymagań i wybór kleju należy dokonać na podstawie powyższych zasad. Jednakże dla powierzchni zewnętrznych bardzo istotna jest odporność na działanie wody i mrozu. Zastosowanie w tej sytuacji kleju zwykłego spowoduje, że po pierwszej zimie, będziemy zmuszeni do ponownego wykonania prac, gdyż płytki nam poodpadają (nawet z powierzchni poziomych).

Dla płytek klejonych na zewnątrz budynku zaleca się stosowanie klejów odkształcalnych lub wysoko odkształcalnych, oznaczonych dodatkowo jako kleje mrozoodporne.

Przy pracach na zewnątrz należy również zwrócić uwagę na panującą temperaturę i w razie konieczności dobrać klej szybkowiążący (oznaczenie F).

Kleje cienko i grubowarstwowe

W pomieszczeniach wewnętrznych, bez ogrzewania podłogowego, można z powodzeniem stosować kleje cienkowarstwowe. W przypadku ogrzewania podłogowego zaleca się użycie klejów odkształcalnych średniowarstwowych (grubsza warstwa kleju przejmująca naprężenia podczas odkształcania się płytek i podłoża). Dla podłoży trudnych, jak płyty g-k czy OSB również zaleca się większą grubość kleju, stosując kleje średniowarstwowe. Dla powierzchni zewnętrznych stosowane powinny być kleje średnio lub grubowarstwowe, przy czym nie zaleca się, aby grubość kleju na zewnątrz przekraczała 4cm.

Kleje grubowarstwowe mogą być również stosowane tam, gdzie zachodzi konieczność znacznego podniesienia poziomu podłogi, np. w celu zniwelowania różnic pomiędzy różnymi rodzajami wykończenia podłóg w pomieszczeniach.

Jak widać przy doborze kleju należy przewidzieć wiele czynników, jednakże czas poświęcony na prawidłowy wybór zaprawy pozwoli nam w przyszłości uniknąć przykrych i kosztownych prac remontowych, na nowo wykonanych okładzinach podłogowych i ściennych.