Czym różni się wełna mineralna skalna od szklanej?

Wielu inwestorów jak również wykonawców błędnie utożsamia ze sobą wełnę skalną z wełną szklaną posługując się ogólnym stwierdzeniem „wełna mineralna”. W praktyce obie wełny mają podobne parametry lecz różnią się w kilku szczegółach. Warto dobrze poznać te różnice aby wiedzieć, kiedy zakupić wełnę mineralną skalną, a kiedy wełnę szklaną aby zapewnić jak najlepsze właściwości izolowanej przegrody.

Z czego produkuje się wełnę skalną i szklaną?

Wełnę skalną produkuje się najczęściej z bazaltu, dolomitu, gabra lub z kruszywa wapiennego. Na rynku można również znaleźć wełnę wytworzoną z kruszyw z recyklingu, np. z brykietów mineralnych.

Kruszywa poddawane są obróbce termicznej i mechanicznej w wyniku której otrzymuje się drobne włókna. W dalszym etapie produkcji włókna zlepiane są ze sobą z wykorzystaniem żywicy co pozwala formować gotowe wyroby – najczęściej płyty lub maty. W płytach i matach włókna nie tworzą usystematyzowanej struktury (włókna rozproszone), a jedynie w wełnie skalnej lamelowej są one ukierunkowane prostopadle do powierzchni płyty.

Produkcja wełny szklanej odbywa się w podobny sposób jak wytwarzanie wełny mineralnej skalnej lecz w tym wypadku do produkcji stosowany jest piasek kwarcowy i drobna stłuczka szklana (najczęściej z recyklingu). Wełna szklana dostępna jest w formie płyt lub mat lecz układ włókien jest dużo bardziej ukierunkowany (ukierunkowanie równoległe).niż ma to miejsce przy wełnie skalnej

Izolacyjność cieplna (termiczna) wełny mineralnej

Pod względem izolacyjności cieplnej znacznie lepiej wypada wełna szklana. Osiągane są tutaj wartości współczynnika przewodzenia ciepła poniżej 0,032 W/(mxK), natomiast wełny mineralne skalne osiągają najczęściej współczynniki lambda 0,034 – 0,039 W/(mxK).

Jednocześnie warto zwrócić uwagę na dużo mniejszą gęstość wełny szklanej w porównaniu z wełną skalną o zbliżonym współczynniku lambda. Wełna szklana charakteryzuje się średnio 2-2,5 raza mniejszą gęstością niż wełna skalna.

Izolacyjność akustyczna

Wełna mineralna zarówno skalna jak i szklana są jednymi z lepszych materiałów będących jednocześnie dobrym izolatorem termicznym i akustycznym. Wełna odznacza się bardzo dobrą zdolnością pochłaniania i wewnętrznego rozpraszania dźwięków i drgań.

Jeśli izolacyjność akustyczna jest dla nas kwestią priorytetową to warto zainwestować w wełnę szklaną, która przy takiej samej gęstości co wełna skalna ma nieco lepsze parametry akustyczne. Nie jest to jednak duża różnica, dlatego dla znaczącej poprawy akustyki budynku należy odpowiednio dobrać materiały do wykonania całej przegrody, a szczególnie elementów nośnych – pustaki, cegły, bloczki itp.

Ochrona ogniowa izolacji z wełny skalnej i szklanej

Zarówno wełna skalna jak i szklana są materiałami izolacyjnymi, które mogą być stosowane na ścianach o zwiększonej odporności na ogień (tzw. ściany REI). Wielu producentów podaje informacje, że wełna wytrzymuje temperatury do 1000 stopni (skalna) lub do ok. 700 stopni (wełna szklana). Nie jest to jednak do końca poprawna informacja, gdyż dotyczy ona wyłącznie samych włókien pochodzenia skalnego lub skalno-szklanego.

Do ich sklejenia stosuje się odpowiednio dobrane żywice, które w najlepszym wypadku są odporne na działanie temperatury do 250 stopni Celsjusza.

Nasiąkliwość i paroprzepuszczalność wełny mineralnej

Wełny mineralne skalne i szklane mają nasiąkliwość na poziomie 0,5-1,0kg/m2. Włókna zlepiane są żywicami o właściwościach hydrofobowych (nieprzyciągających wody). Krótkotrwałe zawilgocenie wełny nie wpływa istotnie na jej stan. Gorzej jeśli zawilgocenie trwa dłuższy czas gdyż w takim przypadku nasiąkliwość wełny może dochodzić nawet do 3kg/m2.

Z tego względu należy chronić ją przed nadmiernym zawilgoceniem. Dotyczy to szczególnie wełny stosowanej do izolacji cieplnej dachu skośnego. Bardzo ważna jest tutaj dobra paroizolacja w postaci membran i folii dachowych.

Wełna charakteryzuje się dobrą paroprzepuszczalnością i nie przetrzymuje w swojej strukturze wilgoci czy pary wodnej. Stosując izolację z wełny należy zadbać o odpowiednie jej obłożenie z obu stron, zapewniające możliwość swobodnego przenikania pary wodnej (tzw. materiały o zdolnościach paroprzepuszczalnych).

Wytrzymałość na ściskanie i sprężystość wełny mineralnej

Wełna mineralna może być stosowana zarówno do izolacji termicznej ścian jak i podłóg, czyli miejsc narażonych na duże obciążenia. Dotyczy to jednak głównie wełny skalnej, która ma znacznie większą wytrzymałość na ściskanie niż wełna szklana, która raczej nie powinna być używana do izolacji posadzek na gruncie. Najczęściej jednak ocieplenie podłóg wykonuje się z twardych płyt ze styropianu ekstrudowanego XPS.

Zaletą wełny mineralnej jest możliwość zmniejszania jej objętości na czas transportu (tzw. koprymowanie wełny). Na czas przewozu wełnę można ścisnąć przez co zajmuje dużo mniej miejsca. Po wyjęciu z paczki wełna ulega rozprężeniu i powraca to pierwotnej grubości. Zjawisko to nie wpływa na parametry użytkowe wełny. Jest to duża zaleta w stosunku do płyt styropianowych, których nie można ściskać, gdyż spowoduje to ich nieodwracalne zniszczenie.

Gdzie stosować wełnę skalną, a gdzie szklaną?

Do ocieplenia ścian i dachów można stosować zarówno wełnę skalną jak i szklaną. Jeśli zależy nam na jak najlepszych parametrach termicznych przegrody to warto wybrać wełnę szklaną, która ma często niższy współczynnik przewodzenia ciepła.

Wełny szklanej nie zaleca się jednak do ocieplania posadzek na gruncie i innych elementów konstrukcji, które poddane są długotrwałym i stałym dużym obciążeniom.

Zaletą wełny szklanej jest mniejszy ciężar i dużo mniejsze zapylenie w stosunku do wełny skalnej. Jednocześnie duża elastyczność włókien wełny szklanej pozwala bardzo dokładnie dopasować się do wszystkich nierówności podłoża. Elastyczność wełny szklanej jest przydatna także w ocieplaniu poddaszy użytkowych gdyż łatwo wełna wciska się między elementy konstrukcji drewnianej. Niestety wadą wełny szklanej jest fakt, że często ma tendencje do rozwarstwiania się (wynika to z jej budowy i równoległego układu włókien).

Wełna skalna jest dużo sztywniejsza co czasami stwarza nieco więcej problemów w czasie ocieplania poddasza użytkowego. Charakteryzuje się jednak małą tendencją do rozwarstwień ze względu na rozproszoną strukturę włókien.

Wybierając materiał do ocieplenia ścian zewnętrznych warto wziąć pod uwagę również koszty izolacji. Wełna jest jednym z droższych rozwiązań dlatego najczęściej stosowana jest na ścianach o zwiększonej odporności ogniowej, w budynkach przemysłowych, rolnych itp. W domach znacznie częściej stosuje się izolację termiczną ze styropianu EPS lub XPS.

Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl