Budowa domu | Zbudujmydom.pl | Logo
Budowa domu | Zbudujmydom.pl | Logo
zbudujmydom.plNowoczesny portal budowlany

Czym jest umowa darowizny i jakie ma skutki prawne?

Autor artykułu: Małgorzata Karpińska
Małgorzata Karpińska
Czym jest umowa darowizny i jakie ma skutki prawne?
Umowa darowizny ma duże znaczenie w dziedzinie prawa cywilnego. Jej istota polega na przesunięciu majątku od darczyńcy, czyli osoby dokonującej darowizny, na rzecz obdarowanego, czyli osoby korzystającej z przysporzenia. Przedmiotem darowizny mogą być różnego rodzaju prawa majątkowe tj. pieniądze, nieruchomości, ruchomości, a także prawa autorskie czy wartości niematerialne.

Ważnym elementem umowy darowizny jest przesunięcie aktywów lub zmniejszenie pasywów po stronie obdarowanego. W praktyce oznacza to, że darowizna powinna prowadzić do realnego zwiększenia majątku obdarowanego lub zmniejszenia jego długów. Ten aspekt podkreślany jest przez Sąd Najwyższy, który stwierdza, że istotą darowizny jest przesunięcie dóbr majątkowych z jednej strony na drugą.

Na czym polega umowa darowizny?

Przez zawarcie umowy darowizny, darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego przekazania określonej korzyści majątkowej na rzecz obdarowanego. Zgodnie z artykułem 888 § 1 kodeksu cywilnego, umowa ta wymaga złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny przez obdarowanego. Warto zaznaczyć, że świadczenie darczyńcy powinno być całkowicie nieodpłatne, a więc nie może być wymienialne na żadne inne świadczenia ze strony obdarowanego.

Ciekawym aspektem jest to, że umowa darowizny nie musi być w 100% bezpłatna. Zgodnie z art. 893 kodeksu cywilnego, darowizna może być obciążona tzw. poleceniem. Przykładowo, darczyńca może przekazać nieruchomość obdarowanemu pod warunkiem, że ten zobowiąże się do utrzymania tego domu w dobrym stanie. Jednakże istotą takiego polecenia jest to, że nie może ono równoważyć wartości darowizny ani nie może przekształcić umowy darowizny w umowę odpłatną.

  • Umowa darowizny powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To oznacza, że oświadczenie darczyńcy i przyjęcie obdarowanego powinny zostać spisane przez notariusza. Niemniej jednak, istnieją pewne wyjątki od tej zasady. Jeśli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione, to brak formy aktu notarialnego nie powoduje nieważności umowy.

  • Zgoda stron jest kluczowym elementem umowy darowizny, zwłaszcza jeśli chodzi o polecenie, które nie może narzucać obowiązków obejmujących darowiznę i jej charakter darmowy. To oznacza, że nie można poprzez polecenie przymuszać obdarowanego do dokonywania określonych czynności, które równoważą wartość darowizny.

Warto też zwrócić uwagę na aspekt odpowiedzialności. Darczyńca musi naprawić szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy darowizny, szczególnie jeśli szkoda była wyrządzona umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Ponadto, niewypełnienie polecenia może stanowić podstawę do odwołania darowizny, co podkreśla istotę zobowiązań obu stron.

Umowa darowizny to ważne narzędzie prawnomajątkowe, które wiąże darczyńcę i obdarowanego w zobowiązaniach finansowych. Wymaga ona precyzyjnego określenia warunków, zwłaszcza jeśli chodzi o ewentualne polecenia. Zachowanie formy aktu notarialnego ma znaczenie dla ważności umowy, ale istnieją pewne wyjątki. Dla obu stron umowy wiążą się z nią określone prawa i obowiązki, co nadaje relacji między darczyńcą a obdarowanym określone ramy działania.

Skutki umowy darowizny

Umowa darowizny niesie za sobą szereg istotnych skutków prawnych dla obu stron.

  • Skutkiem darowizny jest przesunięcie własności z majątku darczyńcy na rzecz obdarowanego. To oznacza, że obdarowany staje się właścicielem przekazanego mu majątku, a darczyńca traci do niego wszelkie prawo. W przypadku dóbr materialnych, takich jak nieruchomości czy ruchomości, następuje przeniesienie faktycznej władzy i kontroli nad tymi dobrami.

  • Powstanie obowiązku spłaty podatku od darowizny. W wielu jurysdykcjach darowizna podlega opodatkowaniu, z wyjątkiem pewnych przypadków zwolnienia lub ulgi podatkowej. Obdarowany może być zobowiązany do zapłaty podatku od wartości otrzymanego majątku, a darczyńca jest odpowiedzialny za zgłoszenie takiej darowizny organom podatkowym.

  • W kontekście dziedziczenia i spadkobrania, umowa darowizny może mieć wpływ na wysokość zachowku – części majątku, której nie można pozbawić przyszłych spadkobierców. W niektórych jurysdykcjach przysługujący spadkobiercom zachowek może być obliczany na podstawie wartości otrzymanych darowizn w określonym okresie przed śmiercią darczyńcy.

O tym warto pamiętać!

Umowa darowizny ma skutki zarówno w sferze praw majątkowych, jak i podatkowych. Jest związana z przeniesieniem własności na obdarowanego, co niesie za sobą także obowiązek zapłaty podatku od darowizny. Ponadto, w kontekście dziedziczenia, darowizny mogą wpłynąć na ustalanie wysokości zachowku dla spadkobierców.

Źródło: Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl

(Małgorzata Karpińska, 14 września 2023)
Kalkulator kredytu hipotecznego

Kalkulator kredytu hipotecznegoKalkulator kredytowy

Myślisz o zakupie domu czy mieszkania lub może planujesz rozpocząć budowę? Zobacz ile wyniesie cię orientacyjna rata kredytu hipotecznego.
Cena nieruchomości:
Udział własny: 20 %
(Wiele banków wymaga udziału własnego na poziomie min. 20%.)
5%80%
Okres spłaty: 30 lat
(Im krótszy okres tym wyższa rata miesięczna. Najczęściej wybierany okres to 25 lub 30 lat.)
5 lat35 lat
Szacunkowa rata miesięczna:
0
Powyższa kalkulacja ma charakter orientacyjny i nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 par. 1 Kodeksu Cywilnego. Ostateczne warunki finansowania zależą od decyzji banku i oceny zdolności kredytowej.
śledź nas na Facebook
Kalkulator kredytowy
Kalkulator kredytowy
Ceny mieszkań w Polsce
Ceny mieszkań w Polsce
Zakup materiałów budowlanych
Zakup materiałów budowlanych

Gdzie warto kupować materiały na budowę domu i jak skutecznie negocjować ceny?

Gdzie warto kupować materiały na budowę domu i jak skutecznie negocjować ceny?

Alpinizm przemysłowy - zobacz najnowsze oferty pracy
Alpinizm przemysłowy - zobacz najnowsze oferty pracy

Alpinizm przemysłowy w budownictwie - zawód z przyszłością

Alpinizm przemysłowy w budownictwie - zawód z przyszłością

Automatyczne napędy do bram
Automatyczne napędy do bram

Wygodne i niezawodne rozwiązanie - automatyka i napędy do bram

Wygodne i niezawodne rozwiązanie - automatyka i napędy do bram

Czym są bity i jak dobrze wybrać odpowiedni rodzaj?
Czym są bity i jak dobrze wybrać odpowiedni rodzaj?

Co to jest bit i jakie są jego rodzaje?

Co to jest bit i jakie są jego rodzaje?

Ciepły dom to nie tylko izolacja ścian
Ciepły dom to nie tylko izolacja ścian

Ciepły dom to nie tylko izolacja ścian - poznaj rolę podwalin w energooszczędnym budownictwie

Ciepły dom to nie tylko izolacja ścian - poznaj rolę podwalin w energooszczędnym budownictwie

Ceny materiałów budowlanych - gdzie można oszczędzić?
Ceny materiałów budowlanych - gdzie można oszczędzić?

Jakie materiały są najdroższe przy budowie domu? Co wpływa na koszt budowy?

Jakie materiały są najdroższe przy budowie domu? Co wpływa na koszt budowy?

Jak chronić się przed owadami w domu?
Jak chronić się przed owadami w domu?

Skuteczne sposoby na ochronę przed owadami w domu i mieszkaniu

Skuteczne sposoby na ochronę przed owadami w domu i mieszkaniu

Jak dobrać klamki do drzwi zewnętrznych?
Jak dobrać klamki do drzwi zewnętrznych?

Klamki do drzwi zewnętrznych - jak dopasować do specyfiki miejsca?

Klamki do drzwi zewnętrznych - jak dopasować do specyfiki miejsca?

Narzędzia do majsterkowania
Narzędzia do majsterkowania

Ruszamy po różnego rodzaju narzędzia do elektromarketu

Ruszamy po różnego rodzaju narzędzia do elektromarketu

Błędy przy montażu śrub SB i sposoby ich uniknięcia
Błędy przy montażu śrub SB i sposoby ich uniknięcia

Błędy przy montażu śrub SB - jak ich uniknąć?

Błędy przy montażu śrub SB - jak ich uniknąć?

Nowoczesne stylowe oświetlenie ogrodowe
Nowoczesne stylowe oświetlenie ogrodowe

Latarnie ogrodowe - stylowe oświetlenie dla Twojego ogrodu

Latarnie ogrodowe - stylowe oświetlenie dla Twojego ogrodu

Pompa ciepła - jak wybrać dobry model?
Pompa ciepła - jak wybrać dobry model?

Zmiana gazu na pompę ciepła - skrócony poradnik dla inwestora

Zmiana gazu na pompę ciepła - skrócony poradnik dla inwestora

Jak podpisać dobrą umowę na roboty budowlane i remontowe?
Jak podpisać dobrą umowę na roboty budowlane i remontowe?

Umowa na roboty budowlane - kiedy warto ją zawrzeć i co powinna zawierać?

Umowa na roboty budowlane - kiedy warto ją zawrzeć i co powinna zawierać?

Co należy sprawdzić podczas odbioru mieszkania od dewelopera?
Co należy sprawdzić podczas odbioru mieszkania od dewelopera?

Odbiór mieszkania: na co zwrócić uwagę przy sprawdzaniu nowego lokum?

Odbiór mieszkania: na co zwrócić uwagę przy sprawdzaniu nowego lokum?

Jaki dom jest lepszy i praktyczniejszy - parterowy czy piętrowy?
Jaki dom jest lepszy i praktyczniejszy - parterowy czy piętrowy?

Dom parterowy czy piętrowy? Porównanie zalet i wad obu rozwiązań.

Dom parterowy czy piętrowy? Porównanie zalet i wad obu rozwiązań.

Ile kosztuje montaż gniazdek i oświetlenia w domu i mieszkaniu?
Ile kosztuje montaż gniazdek i oświetlenia w domu i mieszkaniu?

Koszty montażu oświetlenia i instalacji gniazdek

Koszty montażu oświetlenia i instalacji gniazdek

Jak zrobić antyramę?
Jak zrobić antyramę?

Jak zrobić antyramę? Poradnik krok po kroku

Jak zrobić antyramę? Poradnik krok po kroku

Ile kosztuje biały montaż w łazience?
Ile kosztuje biały montaż w łazience?

Koszt montażu armatury łazienkowej - co warto wiedzieć?

Koszt montażu armatury łazienkowej - co warto wiedzieć?

Rolety wewnętrzne Fakro
Rolety wewnętrzne Fakro

Rolety wewnętrzne Fakro: idealne rozwiązanie dla Twoich okien dachowych - przegląd

Rolety wewnętrzne Fakro: idealne rozwiązanie dla Twoich okien dachowych - przegląd

śledź nas na Facebook
Kalkulator kredytu hipotecznego

Kalkulator kredytu hipotecznegoKalkulator kredytowy

Myślisz o zakupie domu czy mieszkania lub może planujesz rozpocząć budowę? Zobacz ile wyniesie cię orientacyjna rata kredytu hipotecznego.
Cena nieruchomości:
Udział własny: 20 %
(Wiele banków wymaga udziału własnego na poziomie min. 20%.)
5%80%
Okres spłaty: 30 lat
(Im krótszy okres tym wyższa rata miesięczna. Najczęściej wybierany okres to 25 lub 30 lat.)
5 lat35 lat
Szacunkowa rata miesięczna:
0
Powyższa kalkulacja ma charakter orientacyjny i nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 par. 1 Kodeksu Cywilnego. Ostateczne warunki finansowania zależą od decyzji banku i oceny zdolności kredytowej.
Małgorzata Karpińska

Małgorzata Karpińska

Copywriter dla portalu zbudujmydom, współpracująca również z wieloma innymi agencjami, nie boi się żadnych tematów, nawet tych trudnych, wymagających projesjonalnej wiedzy z branży budowlanej.
Autorka licznych tekstów o rematyce budowlanej, remontowej, ogrodowej oraz wnętrzarskiej.

Polecane artykuły

Porady prawne

Więcej artykułów...
Korzystając ze strony, akceptujesz naszą politykę prywatności i wyrażasz zgodę na zapisywanie cookies.