Dla większości typowych prac wykończeniowych w domkach jednorodzinnych i mieszkaniach wystarczy znajomość czterech podstawowych rodzajów płyt. Płyty g-k występują w sprzedaży w typowych grubościach 12,5mm (dostępne są jednak również płyty grubości 9,5 oraz 15,0mm) i długościach przeważnie 2,5 – 3,0m. Szerokość typowych płyt wynosi 1,2m. Dostępne są również małe płyty, o wymiarach ok. 90x60cm. Mogą one być bardzo przydatne przy niewielkim zakresie prac, gdyż nie wymagają samochodu dostawczego do ich transportu. Są też lekkie, przez co ich montaż może bez problemu wykonywać jedna osoba. Z typowych płyt g-k można bez większych problemów formować także powierzchnie zaokrąglone (poprzez stosowanie specjalnych płyt elastycznych lub odpowiednie nacinanie).
Płyty gipsowo-kartonowe zwykłe - GKB
Standardowe płyty gipsowo – kartonowe, występujące w kolorze szarym z niebieskimi napisami. Stosowane są w większości pomieszczeń, za wyjątkiem poddaszy oraz miejsc szczególnie narażonych na wilgoć (łazienki, pralnie, kuchnie). Zaleca się, aby wilgotność w pomieszczeniu gdzie montowane są szare płyty nie przekraczała 70%.
Płyty te oznaczone są jako GKB lub A (w zależności od stosowanej normy oznaczania).
Płyty gipsowo-kartonowe impregnowane - GKBI
Płyty w kolorze zielonym z niebieskimi napisami (rzadziej dostępne są również płyty w kolorze niebieskim). Popularnie nazywane płytą „NIDA woda”. Dzięki dodatkowej hydrofobizacji gipsu, są znacznie bardziej odporne na działanie wilgoci niż płyty standardowe (szare). W praktyce oznacza to, że wilgoć pochłaniają znacznie wolniej niż inne płyty i w mniejszym zakresie. Nie oznacza to zatem, że są to całkowicie wodoodporne płyty.
Nadają się zatem do wykańczania takich pomieszczeń jak łazienki, pralnie, kuchnie. Jednakże mimo zastosowania w tych pomieszczeniach „zielonej płyty”, zaleca się i tak wykonać odpowiednią izolację przeciwwodną folią w płynie (w łazienkach nawet przez dwukrotne przemalowanie powierzchni płyty). Płyty te, w przypadku obłożenia płytkami ceramicznymi lub innymi powierzchniami odpornymi na działanie wody (np. malowanie specjalnymi farbami z przeznaczeniem dla łazienek i kuchni), mogą być stosowane w pomieszczeniach o wilgotności do 85%. Płyty typu GKBI są dodatkowo pokrywane substancjami grzybobójczymi.
Dla zapewnienia długie trwałości zabudowy z płyt GKBI w zawilgoconych pomieszczeniach należy obowiązkowo zainstalować sprawną wentylację.
Płyty g-k zarówno zwykłe jak i płyty GKBI nie mogą być stosowane do wykończenia miejsc natrysku w łazience, czyli miejsc narażonych na bezpośrednie, dłuższe działanie dużej ilości wody (w miejscach tych należy wykonać odpowiednie tynki lub mocować płytki bezpośrednio do ściany).
Płyty te oznaczone są jako GKBI lub H2 (w zależności od stosowanej normy oznaczania).
Płyty gipsowo-kartonowe ogniochronne GKF
Płyty występujące najczęściej w kolorze różowym (blado-czerwonym). Rzadziej dostępne również w kolorze szarym z czerwonymi napisami. Płyty te charakteryzuje zwiększona odporność na działanie ognia. Rdzeń tego typu płyt nie zawiera substancji palnych, posiada natomiast siatkę z włókna szklanego lub rozdrobnione włókno szklane, dzięki czemu płyty GKF są twardsze niż płyty standardowe i bardziej odporne na uderzenie. Nie nadają się one do zawilgoconych pomieszczeń. Pod względem wilgotności ich praca odpowiada standardowym płytom GKB. Nie nadają się zatem do zabudowy łazienek, pralni czy kuchni. Mogą natomiast stanowić dobry materiał do zabudowy poddaszy, które w największym stopniu narażone są na niszczące działanie ognia.
Nie oznacza to jednak, że są to płyty całkowicie niepalne. Ochrona ogniowa oznacza, że rdzeń z włókna szklanego, w przypadku pożaru, pozwoli na uchronienie płyty przed rozsypaniem się przez znacznie dłuższy czas niż przy płytach standardowych. Z czasem jednak, pod wpływem rosnącej temperatury pożaru, płyta taka i tak ulegnie zniszczeniu.
Płyty te oznaczone są jako GKF lub DF (w zależności od stosowanej normy oznaczania).
Płyty ogniochronne impregnowane - GKFI
Płyty stanowią połączenie zalet płyt impregnowanych (zwiększona odporność na działanie wilgoci) i płyt ogniochronnych (rdzeń z włókna szklanego opóźniający zniszczenie płyty na skutek działania ognia). Przeważnie występują w formie zielonych płyt z czerwonymi napisami. Popularnie nazywane płytą „NIDA woda i ogień”. W płytach tych rdzeń wykonany jest z gipsu z dodatkiem hydrofobizującym oraz z włókna szklanego (w formie siatki lub rozdrobnionych elementów). Płyty takie charakteryzują się również duża odpornością na uderzenie. Mają zastosowanie szczególnie w pomieszczeniach na poddaszach, narażonych na działanie wilgoci. Przeważnie miejscem takim są łazienki lub pralnie na poddaszu.
Płyty te oznaczone są jako GKFI lub DFH2 (w zależności od stosowanej normy oznaczania)
Wybór płyty w zależności od pomieszczenia
Pomieszczenia mieszkalne na parterze / piętrze (płyty, które nie mają bezpośredniego kontaktu z drewnianą konstrukcją dachu) |
płyty standardowe – szare (GKB) |
Łazienki, kuchnie, pralnie na parterze/piętrze (płyty, które nie mają bezpośredniego kontaktu z drewnianą konstrukcją dachu) |
płyty zielone (GKBI) |
Łazienki, kuchnie, pralnie na poddaszu – płyty mocowane do drewnianych elementów konstrukcji dachu |
płyty zielone z czerwonymi napisami (GKFI) |
Poddasze, strych – płyty mocowane do drewnianych konstrukcji dachu |
płyty różowe (GKF) |
Zabudowy szczególnie narażone na uderzenie – pomieszczenia nie narażone na wilgoć |
płyty różowe (GKF) |
Zabudowy szczególnie narażone na uderzenie – pomieszczenia narażone na wilgoć |
płyty zielone z czerwonymi napisami (GKFI) |
Ceny płyt g-k są różne, w zależności od ich rodzaju, i wynoszą średnio (za typowe płyty 1,2x2,6m grubości 12,5mm):
-
15-17zł za płyty standardowe GKB
-
24-32zł za płyty odporne na wilgoć GKBI
-
28 – 33zł za płyty ogniochronne GKF
-
30-34zł za płyty odporne na wilgoć i ogniochronne GKFI
Sucha zabudowa, wykorzystująca do wykończenia wnętrz płyty gipsowo – kartonowe jest bardzo popularna, przede wszystkim ze względu na stosunkowo niski koszt prac i szybkie zakończenie robót. Dodatkowym atutem jest możliwość korzystania z pomieszczenia od razu po zakończeniu mocowania płyt.
Płyty gipsowo-kartonowe specjalne
Na runku dostępne są również płyty specjalne, przeznaczone do określonych zastosowań, jak:
Płyty gipsowo-kartonowe białe
Przeważnie są to płyty standardowe GKB z białą powierzchnią kartonową. Nieco droższe od typowych płyt szarych, mogą znaleźć zastosowanie jeśli docelowo chcemy dane pomieszczenie tapetować. Wystarczy wtedy, po montażu płyt, szpachlą wypełnić łączenia między płytami i można przyklejać tapetę. W przypadku malowania i tak zaleca się zawsze wykonać cienką warstwę gładzi, w związku z czym biała powierzchnia niewiele nam pomoże.
Płyty gipsowo-kartonowe termoizolacyjne
Płyty posiadające dodatkową warstwę ocieplenia, zespoloną z główną płytą gipsowo – kartonową. Rozwiązanie może być wykorzystywane przy docieplaniu ścian wewnętrznych lub stropów, gdyż pozwoli przyspieszyć wykonywanie prac (dzięki jednoczesnemu montażowi zarówno ocieplenia, przeważnie 2-6cm, jak i wykończeniowej płyty g-k).
Płyty gipsowo-kartonowe gięte (do gięcia na sucho)
Płyty posiadające fabrycznie ponacinane rowki, umożliwiające łatwe wyginanie ich i formowanie łuków. Ich cena jest znacznie wyższa niż płyt o powierzchniach tradycyjnych. Jednocześnie przy małym zakresie prac, samodzielne wykonanie rowków nie przysparza większych trudności, w związku z czym płyty te są raczej mało popularne wśród typowych domowych majstrów.
Specjalistyczne płyty gipsowo-kartonowe akustyczne
Płyty zawierające w swojej budowie specjalne domieszki nadające im bardzo dobre właściwości izolacji akustycznej. Przeważnie płyty takie dostępne są jedynie w wyspecjalizowanych firmach, a ich koszt wynosi często pond 35zł (cena za typową płytę 1,2x2,6m grubości 12,5mm).
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl