Coraz częściej inwestorzy decydują się na montaż instalacji wentylacyjnych nawiewno – wywiewnych w domach jednorodzinnych. Doniedawna rozwiązania te stosowane były głównie w obiektach przemysłowych i budynkach użyteczności publicznej.
Wentylacja mechaniczna może przynieść realne oszczędności w stosunku do tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej lecz tylko przy jej prawidłowym zaprojektowaniu i wykonaniu.
Jak działa wentylacja nawiewno - wywiewna?
W przypadku wentylacji grawitacyjnej, spotykanej w większości domów jednorodzinnych, świeże powietrze wpadające do pomieszczeń ogrzewane jest w standardowy sposób (poprzez grzejniki lub ogrzewanie podłogowe), a następnie jest bezpowrotnie wydalane na zewnątrz budynku (przez kanały wentylacyjne).
Czasami wentylacja grawitacyjna wspomagana jest systemami wywiewnymi (np. w kuchniach, łazienkach). W ten sposób traci się ogrzane powietrze w żaden sposób nie wykorzystując go ponownie.
Odmienną zasadą charakteryzuje się instalacja nawiewno – wywiewna. W rozwiązaniu tym świeże powietrze pobierane jest z zewnątrz i poprzez odpowiednie kanały rozprowadzane w pomieszczeniach. Centrala wentylacyjna (rekuperator) umożliwia m.in. sterowanie prędkością strumienia powietrza wtłaczanego do pokoi.
W pomieszczeniach takich jak łazienka, kuchnia, toalety, garderoby, montowane są kanały wywiewne, które usuwają ogrzane powietrze z wnętrza pomieszczeń. Powietrze zanieczyszczone nie jest jednak bezużytecznie tracone.
Ogrzane powietrze z wnętrza pomieszczeń trafia do rekuperatora, w którym używane jest do wstępnego ogrzania nowego strumienia powietrza dostarczanego z zewnątrz budynku. W ten sposób możliwe jest ponowne wykorzystanie nawet do 80% ciepła ze zużytego powietrza. Jednocześnie przekłada się to na mniejsze zapotrzebowanie na ogrzewanie pokoi grzejnikami czy ogrzewaniem podłogowym, gdyż trafia do nich powietrze znacznie cieplejsze niż w standardowej wentylacji grawitacyjnej.
Centrala wentylacyjna - rekuperator z odzyskiem ciepła
Sercem instalacji nawiewno – wywiewnej jest dobrej jakości i o wysokiej sprawności rekuperator, czyli centrala sterująca wentylacją. Rekuperator wykonany jest w taki sposób, aby maksymalnie wykorzystać zużyte powietrze do ogrzania świeżego, pobieranego z zewnątrz.
W tym celu najczęściej stosuje się rekuperatory z wymiennikiem ciepła krzyżowym lub przeciwprądowym. W najpowszechniejszym systemie krzyżowym wymiennik ciepła składa się z ułożonych równolegle płytek, między którymi odbywa się przepływ dwóch strumieni powietrza – zużytego wydalanego z pomieszczeń i nowego czerpanego z zewnątrz.
Konstrukcja rekuperatorów uniemożliwia wzajemne mieszanie się tych strumieni co zapewnia możliwie jak najwyższą jakość i czystość powietrza wtłaczanego do pokoi. Wyjątek stanowią wymienniki ciepła bębnowe, w których dochodzi do niewielkiego mieszania się zużytego i świeżego powietrza.
Rekuperator dodatkowo wyposażony jest w dwa filtry. Pierwszy umieszczony jest na wlocie świeżego powietrza i oczyszcza je z zanieczyszczeń zewnętrznych. Drugi filtr montowany jest na wlocie do rekuperatora zużytego powietrza z pomieszczeń. Jest to konieczne dla zapewnienia możliwie jak najmniejszego zanieczyszczenia wymiennika ciepła, a tym samym utrzymania jego wysokiej sprawności.
Skuteczność działania wentylacji nawiewno - wywiewnej
Na skuteczność wentylacji mechanicznej z rekuperatorem do odzysku ciepła ma wpływ co najmniej kilka czynników. Po pierwsze warunki temperaturowe na zewnątrz budynku. Jeśli temperatura zewnętrzna spadnie poniżej -100C to powietrze wydalane z domu nie będzie w stanie wystarczająco ogrzać nowego strumienia.
Konieczne jest więc zastosowanie rekuperatora z dodatkową grzałką, która zapewni odpowiednią temperaturę dla powietrza wtłaczanego do pokoi. Przy zbyt małej sprawności grzałki rekuperatora w zimie może dochodzić do wdmuchiwania zbyt chłodnego powietrza co istotnie zmniejszy komfort mieszkania.
Kolejnym problemem jest szczelność budynku, w tym przede wszystkim szczelność stolarki okiennej. Wentylację nawiewno – wywiewną z rekuperatorem zaleca się stosować głównie w nowych domach, gdzie zakupiono dobrej jakości szczelne okna. Ważna jest także odpowiednia izolacja termiczna ścian budynku, podłóg oraz dachu, czyli wszystkich najważniejszych elementów przez które ucieka ciepło z pomieszczeń.
Jeśli stolarka okienna jest mało szczelna to będzie dochodzić do niekontrolowanego dostawania się do wnętrza domu powietrza z zewnątrz, które nie przeszło przez rekuperator. W konsekwencji istotnie zaburzy to pracę całego systemu wentylacji.
Z tego względu wentylacji nawiewno – wywiewnej nie zalecamy przy remoncie starych domów, jeśli nie planujemy również docieplenia ścian zewnętrznych i wymiany starych okien.
Utrzymanie i konserwacja wentylacji mechanicznej
W przeciwieństwie do wentylacji grawitacyjnej, instalacja nawiewno – wywiewna wymaga cyklicznej obsługi serwisowej.
Dotyczy to w szczególności regularnej wymiany filtrów (przeważnie 2-4 razy do roku), opróżnianiu pojemnika na skropliny pary wodnej z wymiennika ciepła (chyba, że podłączymy go do kanalizacji sanitarnej) i okresowej kontroli miejsc czerpania i wydalania powietrza.
Ważną kwestią jest prawidłowe rozprowadzenie wszystkich rur wentylacyjnych z możliwie jak najmniejszą ilością załamań. Nie wolno podłączać do rekuperatora okapu kuchennego, gdyż tłuszcze zanieczyszczające powietrze w czasie gotowania bardzo szybko zabrudzą filtry. W przypadku podłączenia okapu do centrali wentylacyjnej konieczna może być wymiana filtrów nawet co 1-2 miesiące, co bezpośrednio przekłada się na niepotrzebne wysokie koszty utrzymania wentylacji mechanicznej.
Dodatkowo zaleca się raz w roku wykonanie przeglądu serwisowego wentylacji. Pozwoli to na bieżąco kontrolować sprawność całego systemu i w razie potrzeby przeprowadzić bieżące naprawy.
Ile kosztuje wentylacja nawiewno - wywiewna w domu?
Nie da się jednoznacznie i precyzyjnie odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Wszystko zależy od wielkości powierzchni domu, rodzaju i wydajności centrali wentylacyjnej (rekuperatora) oraz rodzaju i długości instalacji rozprowadzającej powietrze.
W typowym domu o powierzchni ok. 150m2 dla celów orientacyjnych można przyjąć średni koszt rekuperatora ok. 6000zł, instalacji wentylacyjnej ok. 4000zł oraz koszt robocizny ok. 3000zł. Sumaryczne koszty wynoszą zatem średnio 13000zł, lecz w zależności od wymienionych powyżej czynników równie dobrze może to być 10000zł jak i 20000zł lub nawet więcej.
Po za możliwością zmniejszenia kosztów ogrzewania domu otrzymujemy również dobrej jakości czyste świeże powietrze przez cały rok, czego nie zapewni wentylacja grawitacyjna. Wpływa to na przyjazny mikroklimat w pomieszczeniach i optymalne warunki wilgotnościowe.
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl
