Spis treści:
Dofinansowanie do budowy domów energooszczędnych prowadzone jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) w porozumieniu z wybranymi bankami komercyjnymi.
Dofinansowanie tylko przy kredycie bankowym
Dofinansowanie do budowy domu energooszczędnego udzielane jest wyłącznie w przypadku starania się o kredyt na jego budowę lub zakup gotowego domu lub mieszkania. Nie ma możliwości pozyskania dofinansowania jeśli realizujemy budowę w całości z własnych środków finansowych.
Dodatkowo ważne jest, aby bank który udziela nam kredytu miał podpisaną odpowiednią umowę z NFOŚiGW. Nie wszystkie banki objęte są wsparciem rządowym.
Nie musimy jednak kredytować całej budowy. Wnioskowana kwota dotacji musi być co najmniej równa wartości kredytu. Jeśli więc staramy się o dofinansowanie na poziomie 50000zł to kredyt również musimy dostać na nie mniej niż 50000zł.Nie wszystkie koszty związane z budową mogą jednak zostać zaliczone do tzw. kosztów kwalifikowanych, gdyż tylko takie objęte są dofinansowaniem.
Wniosek o dofinansowanie budowy domu energooszczędnego należy złożyć wraz z wnioskiem o udzielenie kredytu na budowę lub zakupu domu czy mieszkania. Później nie będzie już możliwości złożenia takiego wniosku i uzyskania dofinansowania.
Wymagania dla domu energooszczędnego z dofinansowaniem
Aby móc starać się o dofinansowanie dom energooszczędny musi charakteryzować się planowanym zapotrzebowaniem na energię użytkową nie większym niż 15 kWh/(m2xrok) lub 40 kWh/(m2xrok). W pierwszym przypadku możemy starać się o maksymalną kwotę dotacji czyli 50000zł w ramach programu NF15, natomiast w drugiej sytuacji można skorzystać z programu NF40 z dofinansowaniem na poziomie 30000zł.
Wymagania programów NF15 i NF40 precyzyjnie określają wiele parametrów jakie musi spełniać budynek jednorodzinny. Odnoszą się one m.in. do maksymalnych granicznych wartości współczynników przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych, dachów, stropów, stolarki okiennej i drzwiowej oraz płyt balkonowych.
Brane są również pod uwagę współczynniki liniowe strat ciepła w mostkach termicznych, np. w płycie balkonowej (niezalecanej w domach energooszczędnych).
Ważna jest kontrola szczelności domu po jego wybudowaniu. Kontrolę szczelności wykonuje się jednak nie po całkowitym zakończeniu budowy, a po wykonaniu najważniejszych elementów konstrukcyjnych jak wszystkie powłoki szczelne (ściany, stolarka, instalacje) z wykorzystaniem normowych drzwi nawiewnych wg normy PN-EN 13829.
Dom musi być wyposażony w wentylację nawiewno – wywiewną z odzyskiem ciepła, sprawne ogrzewanie oraz instalację ciepłej wody użytkowej. Podane są graniczne parametry dla poszczególnych elementów powyższych instalacji.
Dom energooszczędny a odnawialne źródła energii
Nie jest prawdą często powtarzany mit, że dom energooszczędny z dofinansowaniem musi posiadać co najmniej jedną instalację OZE. Pod pojęciem tym kryje się tzw. mikroinstalacja o mocy pozwalającej na wytworzenie energii lokalnie w celu pokrycia własnego zapotrzebowania. OZE to zatem nic innego jak instalacja wykorzystująca odnawialne źródła energii. Zaliczamy do nich np. małe turbiny wiatrowe, panele fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, gruntowe pompy ciepła, kotły na biomasę itp.
Program dopłat nic nie wspomina o konieczności posiadania tego typu instalacji. Warto jednak rozważyć ich wykonanie, szczególnie w odniesieniu do kolektorów słonecznych, pozwalających zmniejszyć koszty ogrzewania domu.
Przeświadczenie o konieczności posiadania instalacji OZE wzięło się stąd, że w praktyce większość domów energooszczędnych posiada tego typu elementy. Nie wpływają one jednak na najważniejszą kwestię czyli zapotrzebowanie na energię użytkową domu – to zależy głównie od rodzaju konstrukcji, materiałów i jakości wykonania prac budowlanych.
Warto zaznaczyć również, że wnioskowanie o dofinansowanie do budowy domu energooszczędnego nie koliduje z możliwością starania się o oddzielne dofinansowanie do budowy np. kolektorów słonecznych. Dotacje takie udzielane mogą być również ze środków lokalnych administracji rządowych w ramach regionalnych programów ochrony środowiska i wspierania alternatywnych źródeł energii.
Dotacja na budowę domu energooszczędnego - procedury bankowe
Decyzję o chęci pozyskania dofinansowania musimy podjąć już na etapie wykonywania projektu budowlanego domu. Jest to ważne, gdyż projekt taki powinien zawierać również projekty branżowe oraz specjalne obliczenia projektanta, określające zapotrzebowanie budynku w energię użytkową. Dodatkowo projektant musi przedstawić oświadczenie, że projekt domu jest zgodny z przepisami i wymaganiami programu dofinansowania.
Nie należy tego mylić z oświadczeniem, że projekt został wykonany zgodnie z aktualnymi normami i zasadami wiedzy technicznej – takie oświadczenie nie ma związku z programem dopłat i jest obowiązkowym elementem projektu budowlanego (jego zakres określa m.in. Prawo budowlane).
Po uzyskaniu zgody na realizację budowy domu (obecnie nie zawsze musi to być decyzja pozwolenia na budowę) musimy zlecić pierwszą weryfikację projektu zewnętrznemu inżynierowi. Nie może to być jednak dowolny projektant z uprawnieniami budowlanymi. Musi widnieć na liście prowadzonej przez Związek Banków Polskich. Aktualna lista weryfikatorów dostępna jest na stronie: http://zbp.pl/domefekt
Następnym krokiem jest złożenie w banku wniosku o udzielenie kredytu z jednoczesnym wnioskiem o udzielenie dofinansowania. Obowiązkowo należy dołączyć projekt budowlany domu, decyzję pozwalającą na jego realizację uzyskaną ze Starostwa lub Urzędu Miasta oraz dokument od weryfikatora Polskiego Związku Bankowego.
Dodatkowym dokumentem do wniosku o dofinansowanie powinna być podpisana wstępna umowa z wybranym wykonawcą domu lub kierownikiem budowy, zawierająca oświadczenie, że wykonawca zobowiąże się do wykonania budowy zgodnie z wymaganiami programu dofinansowania. Można w umowie takiej zawrzeć klauzulę, że staje się ona nieważna w przypadku nieuzyskania kredytu od konkretnego banku, co zabezpieczy nas przed sytuacją braku środków finansowych na rozpoczęcie budowy domu.
Na podstawie przekazanych dokumentów dotyczących projektowanego domu oraz innych, wymaganych przez dany bank (związanych z procedurą analizy zdolności kredytowej) bank weryfikuje wszystkie dokumenty i przeważnie w ciągu 1-2 miesięcy wydaje decyzję o przyznaniu bądź odmowie przyznania kredytu z dofinansowaniem.
Kiedy i jak dofinansowanie zostanie wypłacone?
Dofinansowanie do budowy domu energooszczędnego lub zakupu gotowego domu czy mieszkania spełniającego wymogi programu nie oznacza natychmiastowego przelania przyznanych pieniędzy (30000 lub 50000zł).
Po wybudowaniu domu musimy zamówić wykonanie specjalnej próby szczelności budynku, którą powinien wykonać weryfikator znajdujący się na aktualnej liście PZB. Musi to być jednak inny weryfikator niż ten, który sprawdzał nasz projekt budowlany domu.
Po przeprowadzonej próbie szczelności i dopełnieniu wszystkich standardowych formalności kończących budowę musimy złożyć wniosek o zakończeniu budowy (składamy go w Nadzorze Budowlanym właściwym dla danej miejscowości).
Konieczne jest również posiadanie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku oraz protokołu odbioru końcowego.
Mając powyższe dokumenty składamy w banku wniosek o wypłatę dofinansowania w przyznanej wcześniej kwocie.
Bank nie przeleje nam jednak przyznanych pieniędzy bezpośrednio na nasze konto bankowe. Po pozytywnej ocenie wszystkich dokumentów bank występuje do NFOŚiGW o wypłatę kwoty dotacji, a następnie zalicza ją na poczet spłaty udzielonego kredytu.
Oznacza to, że w czasie budowy musimy posiadać środki finansowe na realizację całej inwestycji (lub otrzymać je z kredytu), a dopiero po całkowitym zakończeniu budowy część kredytu zostanie jednorazowo spłacona z dotacji rządowej.
Ważne jest, że dofinansowanie do budowy domu energooszczędnego zgodnie z prawem podatkowym stanowi przychód, w związku z czym konieczne będzie rozliczenie go w kolejnym zeznaniu PIT. Wypełnimy go na podstawie PIT-8C jaki otrzymamy z NFOŚiGW. Będziemy zatem musieli opłacić 18% lub 32% podatku dochodowego z otrzymanej dotacji mimo, że nie dostaniemy tych pieniędzy bezpośrednio na konto bankowe.
Kiedy bank może cofnąć udzielone dofinansowanie?
Jeśli staramy się o dofinansowanie musimy na bieżąco kontrolować cały proces budowy. Zgodnie z wymaganiami projektu musimy udowodnić, że faktycznie zastosowaliśmy zaprojektowane materiały i prawidłowo wykonaliśmy wszystkie prace budowlane. W tym celu warto prowadzić dokładną dokumentację fotograficzną w czasie budowy.
Jeśli wybraliśmy firmę specjalizującą się w domach energooszczędnych to wykonanie takiej dokumentacji możemy zlecić kierownikowi budowy. W przypadku wyboru firmy z małym doświadczeniem w tego typu budowach warto samodzielnie kontrolować wszystkie prace.
Obowiązkowo należy zbierać wszystkie faktury za kupowane materiały budowlane, które będą mogły zostać zaliczone do kosztów kwalifikowanych. Ważne są również certyfikaty, aprobaty techniczne materiałów, protokoły z odbioru i kontroli instalacji wewnętrznych. Wszystkie faktury będziemy musieli okazać w banku po zakończeniu budowy.
Po roku od wybudowania domu musimy w banku złożyć specjalny arkusz ewaluacyjny, a po upływie trzech lat od zakończenia budowy zobowiązani jesteśmy do złożenia oświadczenia o trwałości przedsięwzięcia. Oznacza ono, że oświadczamy iż budynek nie uległ żadnym zmianom od momentu wybudowania. Dotyczy to jednak wyłącznie elementów budynku, mających związek z jego energooszczędnością. Możemy zatem w ciągu tych trzech lat wykonać prace wykończeniowe wewnątrz domu, jeśli nie zmniejszą one wymaganych minimalnych parametrów energetycznych.
Nie wolno natomiast wprowadzać istotnych zmian jak modyfikacje konstrukcji budynku, zmiana stolarki (jej parametrów). Zgodnie z warunkami programu, w ciągu trzech lat od wybudowania nie wolno w domu dokonywać zmian w przegrodach zewnętrznych, układzie wentylacji ogrzewania oraz w instalacji wodnej. Nikt nie cofnie nam natomiast dotacji jeśli wykonamy niewielkie zmiany instalacji elektrycznej, polegające na jej dostosowaniu do realnych potrzeb danego pomieszczenia. Bank ma jednocześnie prawo do skontrolowania rzeczywistego stanu budynku po złożeniu oświadczenia.
Przy niespełnieniu powyższych wymagań, braku niezbędnych dokumentów czy odpowiedniej dokumentacji, pozwalającej udowodnić prawidłowy przebieg budowy, przyznana dotacja może zostać cofnięta.
Po upływie trzech lat od zakończenia budowy i pozytywnej kontroli ze strony banku program dopłat nie przewiduje wykonywania kolejnych kontroli w dalszych latach użytkowania budynku.
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl
