Prawidłowy montaż rynien

W typowych domach możliwe są dwa sposoby montażu rynien – do krokwi oraz tzw. metoda doczołowa. Drugi sposób stosowany jest, gdy montujemy rynny po wykonaniu pokrycia dachowego (i nie mamy bezpośredniego dostępu do krokwi).

W artykule omawiamy sposób montażu rynien bezpośrednio do krokwi. W rozwiązaniu tym należy jednak pamiętać, że montaż rynien wykonujemy przed montażem połaci dachowej.

Podstawowe elementy i akcesoria systemu rynien

Do podstawowych elementów systemu orynnowania należą rynny (przeważnie o średnicy 100-150mm), rury spustowe (o średnicy 120-150mm) oraz akcesoria dodatkowe jak łączniki zaciskowe, haki montażowe, narożniki rynnowe, kolanka, leje spustowe oraz obejmy do montowania odcinków pionowych do ściany budynku.

Warto również zamontować specjalne siatki ochronne na gotowych rynnach. Zabezpieczą one rynny przed wpadaniem liści, co szczególnie w okresie jesiennym zapewni drożność odwodnienia. Siatki mają najczęściej kształt lekko wypukły, co sprawia, że liście nie będą na niej zalegać, lecz pod wpływem wiatru i wody spadną po za rynnę.

Kupując poszczególne elementy warto dobrze rozrysować sobie poszczególne odcinku rynien, szczególnie elementów pionowych, aby dobrze ustalić liczbę i rodzaj kolanek oraz ilość obejm mocujących zarówno odcinki pionowe jak i poziome.

Ustalenie długości rynien i ich spadków

Podstawową zasada jest montaż rynien ze spadkiem w kierunku leja spustowego, który kieruje wodę do pionowej rury spustowej. Długość odcinków rynny, z których wodę zbiera jedna rura spustowa, nie powinna przekraczać 10m. Jeśli nasz budynek ma większą długość, to należy rynny zamocować dwuspadowo.

Pamiętajmy jednak, że jeśli zbieramy wodę z rynien z dwóch stron budynku (przy rynnach umieszczonych na każdej ze ścian), to odległość 10m dotyczy całkowitej długości rynien zbierających wodę do spustu. Oznacz to zatem, że z każdej strony budynku powinniśmy zbierać wodę na długości nie większej niż 5m.

Jeśli nie możemy spełnić tych warunków, to należy zamontować rynny o większej średnicy pamiętając jednocześnie, aby również rury spustowe dobrać o odpowiednio większym przekroju.

Zaleca się, aby spadek rynien wynosił 0,5-1,0%, co w praktyce oznacza różnicę poziomów o 5-10mm na długości 1,0m (czyli 5cm na 10m).

Rozmieszczenie haków montażowych do rynien

Rynny montuje się najczęściej do specjalnych haków, które mocowane są bezpośrednio do krokwi. Ważne jest jednak zachowanie odpowiednich odległości między hakami, określanych przeważnie przez producenta danej rynny. Oczywiście możemy haki zagęścić w stosunku do minimalnych odległości, lecz nie należy robić zbyt dużych odległości, ponad wartości zalecane, gdyż może to doprowadzić do uginania się rynien pod wpływem ciężaru śniegu.

Maksymalny rozstaw haków uzależniony jest od rodzaju materiału, z którego wykonane są rynny. Dla typowych rynien PCW, aluminiowych czy miedzianych rozstaw powinien zawierać się w zakresie 40-60cm, natomiast w przypadku rynien stalowych może to być 50-70cm.

Jeśli krokwie w naszej konstrukcji dachu mają większy rozstaw (ponad 60cm) to należy na nie nabić dodatkowe łaty, do których będziemy montować haki. Należy w tej sytuacji zadbać o dobre przymocowanie łat do krokwi, aby ciężar rynny wraz z wodą lub śniegiem nie doprowadziły do ich poluzowania. Rozwiązaniem alternatywnym w tej sytuacji może być montaż doczołowy.

Mocowanie haków rynnowych do krowki (lub dodatkowej łaty)

Przed montażem haków należy dokładnie wyznaczyć położenie pierwszego i ostatniego haka. Podstawową zasadą jest zachowanie spadku w granicach 0,5-1,0%. Ważne jest jednak również to, aby rynny nie wystawały po za powierzchnię będącą przedłużeniem połaci dachowej (czyli nie mogą wystawać „ponad dach”). Jest to oczywista zasada, lecz czasami niestety zdarzają się błędy montażowe, które prowadzą do uszkodzenia rynny pod wpływem ciężaru śniegu oraz znaczącego spadku skuteczności odprowadzenia wody.

Po za krawędzią dachu należy zlokalizować co najmniej połowę (lecz nie więcej niż 2/3) szerokości rynny. Takie umieszczenie rynny sprawi, że maksymalna ilość wody spływającej z dachu dostanie się bezpośrednio do rynny, a nie po za nią.

Haki zaleca się montować ok 2cm poniżej linii przedłużenia połaci dachowej. Dotyczy to oczywiście pierwszego (najwyższego) haka, gdyż kolejne, aż do rury spustowej, będą stopniowo co raz niżej. Wyznaczając pierwszy i ostatni hak musimy sprawdzić poziomicą czy okap jest wykonany faktycznie idealnie w poziomie (gdyż niestety zdarzają się tutaj błędy na etapie wykonywania konstrukcji dachowej).

Po wyznaczeniu pierwszego i ostatniego haka możemy przy pomocy napiętej linki lud cienkiego drutu stalowego wyznaczyć położenie haków pośrednich. Żyłkę lub linkę możemy zamocować do środkowych śrub mocujących skrajne haki.

Po zamocowaniu haków warto sprawdzić poziomicą czy faktycznie na całej długości mamy zachowany spadek w kierunku rury spustowej (przydatna w tym celu będzie długa poziomica ok. 2,5-3,0m).

Łączenie rynien i montaż rur spustowych

Rynny najczęściej sprzedawane są w odcinkach o długości 2-4m, co wiąże się z koniecznością ich łączenia na budowie. W tym celu najlepiej zakupić system rynnowy ze specjalnymi złączkami zaciskowymi. Rozwiązanie to znacznie przyspieszy i ułatwi pracę niż rozwiązania polegające na klejeniu czy lutowaniu. Dobrze zamontowana obejma zaciskowa będzie całkowicie szczelna i nie doprowadzi do uszkodzenia czy rozłączenia poszczególnych odcinków rynny.

Montaż typowych łączników odbywa się poprzez założenie obejmy na tylną część rynny, następnie zagięcie przedniego zaczepu w dół i obrócenie go do rynny. Na końcu łącznik zamykamy specjalną „klamerką”.

Rury spustowe obecnie najczęściej montuje się poprzez wprowadzenie specjalnego leja spustowego, montowanego również na łączniki zaciskowe. Elementy te (leje lub inaczej nazywane mufami spustowymi) są dodatkowym akcesorium przy zakupie rynien, lecz znacznie ułatwiają montaż rury. Ich zastosowanie eliminuje również konieczność ręcznego wykonywania otworu spustowego w rynnie (co istotnie wydłuża czas montażu orynnowania i zwiększa ryzyko wystąpienia nieszczelności).

Montaż pionowych odcinków rury spustowej

Przy doborze obejm mocujących odcinku pionowe należy zwrócić uwagę, że na rynku dostępne są obejmy przeznaczone do określonego rodzaju ściany zewnętrznej. Inne bowiem są obejmy do ściany ceglanej i drewnianej, a niektórzy producenci oferują również specjalne obejmy dla ścian z pustaków ceramicznych.

Rury spustowe najczęściej łączy się na wcisk. We wszystkich miejscach połączeń należy zamontować również obejmy mocujące rurę pionową do ściany nośnej budynku. Obejmy montuje się pod wszystkimi złączkami lub kielichami, łączącymi poszczególne odcinku rur. Maksymalna odległość między obejmami pionowymi nie powinna przekraczać 2,0m.

Odcinki skośne pod okapem zaleca się wykonać przy użyciu kolanek na 45 stopni, co zapewni bardzo dobry spływ wody deszczowej. Rura spustowa powinna znajdować się w odległości 25-30cm od ściany.

Montaż wylotu wody deszczowej z rury spustowej

Sposób zakończenia wylotu z rury spustowej zależy od tego, gdzie woda ma zostać odprowadzona. Jeśli rynnę włączamy do systemu kanalizacji deszczowej lub drenażu rozsączającego na działce, warto na zakończeniu zamontować specjalne czyszczaki lub wpust deszczowy z osadnikiem. Najtańsze jest rozwiązanie z tzw. czyszczakiem i rewizją.

Pamiętajmy, szczególnie jeśli wodę z rynien wprowadzamy do drenażu rozłożonego na działce, aby zabezpieczyć drenaż przed wpadaniem liści, co skutkować może jego zapychaniem. W takim przypadku obowiązkowo montujmy na rynnach siatki zabezpieczające a na dole (u wylotu) specjalny czyszczak z osadnikiem, co dodatkowo zabezpieczy drenaż przed zanieczyszczeniem.

Jeśli natomiast odprowadzamy wodę bezpośrednio na działkę, można zastosować specjalne zakończenie z tzw. klapą burzową. Dodatkowa wysunięta część rynny (tzw. klapa) sprawi, że woda będzie „delikatniej” wypływać na trawę, bez powodowania nadmiernych zniszczeń. Pamiętajmy jednak, że nie zaleca się odprowadzania wody zbyt blisko ścian budynku. Alternatywnie można zatem wykonać dodatkowe przedłużenie rynny (stosując kolanko) i odprowadzać wodę w odległości ok 0,5m od budynku.

Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl