Postawienie wiaty garażowej jest także prostsze pod względem wymaganych formalności. Wiatę można wykonać samodzielnie, np. w formie konstrukcji drewnianej.
Nie chroni ona tak dobrze samochodu przed czynnikami atmosferycznymi jak garaż, lecz za jej budową przemawiają mniejsze koszty zarówno postawienia wiaty jak i jej utrzymania.
Różnica między garażem a wiatą garażową
Prawo budowlane nie definiuje bezpośrednio czym jest garaż, a czym wiata garażowa. Przyjmuje się jednak, że pod pojęciem garażu należy rozumieć budynek lub pomieszczenie przeznaczone do postoju pojazdów, zamknięte ze wszystkich stron ścianami z otworami (okna, drzwi) wraz z konstrukcją dachu. Garaż może występować jako oddzielny budynek wolno stojący lub jako część budynku mieszkalnego.
Wiatą nazywamy natomiast konstrukcję otwartą, bez ścian zewnętrznych lub posiadającą ściany maksymalnie z trzech stron. Wiata może posiadać zadaszenie pełne (szczelne) lub niepełne. Cechą charakterystyczną wiat garażowych jest brak bram wjazdowych, które montowane są w garażach zamkniętych.
Zarówno garaż jak i wiata garażowa mogą być konstrukcjami trwale lub nietrwale związanymi z gruntem.
Formalności przy budowie wiaty i garażu
Budowa garażu o powierzchni zabudowy do 35m2 nie wymaga pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia, co wynika z art. 29 ust. 2 znowelizowanego Prawa budowlanego.
Garaż taki musi jednak spełniać pewne wymagania. Pozwolenia nie wymaga garaż będący wolno strojącym budynkiem parterowym, jeśli na każde 500m2 powierzchni działki przypadają nie więcej niż dwa takie obiekty.
Jeśli planujemy budowę garażu z dodatkową drugą kondygnacją lub też gdy garaż będzie miał powierzchnię większą iż 35m2 to jego postawienie wymagać będzie uzyskania decyzji pozwolenia na budowę (a tym samym sporządzenia projektu budowlanego przez uprawnionego architekta).
Przez powierzchnię zabudowy - zgodnie z Prawem budowlanym – należy rozumieć powierzchnię liczoną po ścianach zewnętrznych. Jest ona zatem większa od powierzchni użytkowej, co do której art. 29 ust. 2 nie określa żadnych wymagań.
Wiata garażowa od 28 czerwca 2015r. nie wymaga formalności urzędowych, jeśli jej powierzchnia zabudowy nie przekracza 50m2 i jednocześnie znajduje się ona na działce przeznaczonej pod budownictwo mieszkalne lub na działce zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Łączna liczba wiat bez formalności nie może przekroczyć dwóch na każde 1000m2 powierzchni działki. Powyższe wynika z art. 29 ust. 2c Prawa budowlanego.
W przypadku wiaty o powierzchni większej niż 50m2 konieczne będzie uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę. Znowelizowane Prawo budowlane nie kwalifikuje wiat garażowych do procedury zgłoszenia.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że wbrew wielu błędnym opiniom, Prawo budowlane nie precyzuje czy obiekty te (garaż, wiata) mają być budynkami trwale związanymi lub niezwiązanymi z gruntem. Oznacza to zatem, że powyższe formalności lub ich brak dotyczą zarówno przypadku wiaty i garażu ustawianych „na bloczkach” jak i na tradycyjnych fundamentach.
Budowa garażu i wiaty garażowej w granicy działki
Wiata garażowa nie jest w rozumieniu Prawa budowlanego budynkiem, w związku z czym nie podlega bezpośrednio warunkom technicznym jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Oznacza to, że nie obowiązują minimalne odległości od granicy działki sąsiedniej wynoszące 3 lub 4m. Przypadek taki dotyczy jednak tylko wiat nie posiadających ścian pełnych, czyli wiat nie podorujących zbyt dużego zacienienia sąsiedniej działki.
Często spotykana wiata garażowa o konstrukcji bez ścian pełnych (np. na słupkach drewnianych) może zatem zostać ustawiona w odległości mniejszej niż 3,0m od granicy działki. Zaleca się pozostawienie ok. 50-100cm od granicy, co umożliwi łatwe dojście do elementów wiaty na czas ich naprawy, malowania itp.
W przypadku lokalizacji wiaty bezpośrednio w granicy działki sąsiedniej może ona istotnie oddziaływać na tę działkę, powodując jej zacienienie. Wynika to z faktu, że wiata taka posiada co najmniej jedną ścianę pełną (na granicy działek). W takiej sytuacji konieczne może być uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i wykonanie projektu budowlanego. Wyjściem z tego problemu może być wykonanie – na granicy działek – ściany niepełnej, przepuszczającej światło słoneczne tak, aby nie powodować zbyt dużego zaciemnienia działki sąsiedniej. W takim wypadku wiata również nie będzie wymagać żadnych formalności.
W przypadku budowy garażu wolno stojącego należy stosować się do zapisów warunków technicznych, gdyż garaż taki traktowany jest jako budynek. Należy go zatem usytuować minimum 3 lub 4m od granicy działki. Jeśli będziemy chcieli zbliżyć garaż do granicy lub ustawić go bezpośrednio na granicy działek konieczne będzie uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę ze wcześniejszą decyzją o warunkach zabudowy.
Powyższe sytuacje dotyczą terenów, dla których nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, lub plan taki nie uwzględnia problematyki lokalizacji wiat i garaży. Jeśli miejscowy plan zagospodarowania nakazuje minimalne odsunięcie wiaty od granicy działki to obowiązkowo należy tych warunków przestrzegać.
Użytkowanie wiaty i garażu wolno stojącego
Dużą zaletą garażu wolno stojącego jest pełna ochrona samochodu przez śniegiem, deszczem czy innymi czynnikami atmosferycznymi. Jednocześnie w garażu w prosty sposób można wygospodarować przestrzeń gospodarczą, schowki itp. co jest trudniejsze w przypadku wiat garażowych.
Niestety budowa garażu wiąże się ze znacznie większym wydatkiem i jednocześnie należy go zlokalizować w odległości min. 3m od granicy sąsiedniej działki. Garaż musi jednocześnie spełniać wymagania warunków technicznych dla budynków – rozdział 10 (garaże dla samochodów osobowych). Warunki te narzucają m.in. obowiązek wykonania w garażu oświetlenia, instalacji elektrycznej, odwodnienia oraz zapewnienia warunków prawidłowej wentylacji. Dodatkowo określone są minimalne wymiary garażu, w tym jego wysokość, a także minimalne szerokości i wysokości wjazdów lub bram garażowych.
Budowa wiaty garażowej wymaga znacznie mniej formalności (lub nawet w ogóle) i jednocześnie Prawo budowlane nie stawia dla wiaty tak rygorystycznych warunków jak dla garaży zamkniętych.
W pewnych przypadkach możliwe jest przybliżenie wiaty garażowej do granicy działki lub nawet usytuowanie jej bezpośrednio w granicy. Wiata może mieć dowolne wymiary, lecz jeśli jej powierzchnia zabudowy przekroczy 50m2 wymagane będzie pozwolenie na budowę.
Wadą wiaty garażowej jest brak pełnej ochrony pojazdu przez śniegiem i deszczem oraz problem wygospodarowania dodatkowych miejsc gospodarczych (na rowery, kosiarki itp.). Jednocześnie dużą zaletą wiaty, w stosunku do garażu wolno stojącego, jest jej niska cena, która może zamknąć się nawet w 2-3 tys. zł (prosta wiata drewniana bez ścian pełnych).
Wiata garażowa z pomieszczeniem gospodarczym
Alternatywą dla tradycyjnej wiaty bez ścian jest budowa wiaty z dodatkowym pomieszczeniem gospodarczym. Może ono być wykonane z czterema ściankami pełnymi (murowane, drewniane itp.).
W takim przypadku konieczne będzie zgłoszenie zamiaru budowy wiaty z małym budynkiem gospodarczym, jeśli jego powierzchnia nie przekroczy 35m2 i jednocześnie powierzchnia samej wiaty nie będzie większa niż 50m2. Dotyczy to oczywiście tzw. powierzchni zabudowy, a nie powierzchni użytkowych.
W takiej sytuacji pomieszczenie gospodarcze traktowane będzie jako budynek, w związku z czym należy przestrzegać jego odległości od granicy działki sąsiedniej 3 lub 4m. Wymóg ten dotyczy jednak tylko samego budynku gospodarczego, a nie wiaty (jeśli nie zaciemnia ona działki sąsiada).
Wiata czy garaż zamknięty - co wybrać?
Najwygodniejszym rozwiązaniem jest budowa garażu w bryle domu lub jako budynku wolno stojącego. Można w nim wykonać dodatkowe pomieszczenia gospodarcze, ułatwiające przechowywanie narzędzi ogrodowych, rowerów, opon itp.
Wiata garażowa nie chroni samochodu tak dobrze jak garaż, lecz jest od niego znacznie tańsza i można ją postawić bliżej granicy działki.
Dla osób, które chcą zabezpieczyć samochód przed deszczem czy śniegiem lecz jednocześnie nie mają środków finansowych na budowę garażu zalecamy wykonanie wiaty ze ściankami pełnymi lub bez ścian (zadaszenie na słupach). Warto jednak dobrze rozważyć jej lokalizację i jeśli planujemy w przyszłości przebudowę wiaty na garaż wolno stojący, dobrze jest od razu ustawić ją na działce zgodnie z wymaganiami jak dla garaży.
Alternatywą dla garażu zamkniętego jest budowa wiaty na jeden lub dwa samochody wraz z dodatkowym małym pomieszczeniem gospodarczym o powierzchni zabudowy do 35m2, które może posiadać cztery ściany pełne. Obiekt taki wymagać będzie jedynie zgłoszenia, a przy odpowiedniej konstrukcji wiaty możliwe będzie zlokalizowanie jej blisko granicy działki.
Wybierając miejsce dla wiaty garażowej warto zadbać, aby nie znajdowała się ona w zaniżeniu terenu, co jest niekorzystne dla odprowadzenia wody z powierzchni parkingowej. Zaleca się chociaż niewielkie wyniesienie posadzki wiaty garażowej ponad przyległy teren.
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl