Cena samego betonu jest jedną ze składowych całkowitej ceny, jaką będziemy musieli zapłacić za wyprodukowanie i dostarczenie na budowę gotowej mieszanki betonowej. Jeśli chcemy samodzielnie zamawiać beton to należy wiedzieć, czym są podstawowe parametry mieszanki, jak klasa betonu czy jego konsystencja.
Co to jest klasa betonu?
Betony w projektach oznaczane są odpowiednią klasą w formie „B15” lub „C12/15”. Oznaczenia z literą „B” odnoszą się do starej wersji normy. W domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się chudy beton B10 (C8/10), B15 (C12/15) oraz B20 (C16/20).
Należy pamiętać, że wytrzymałość betonu określana jest przez projektanta i konstruktora i nie powinna być samodzielnie zmniejszana. Lepiej jest zamówić beton nieco bardziej wytrzymały niż słabszy od zaprojektowanego.
Betony B10 stosuje się głównie w fundamentach, natomiast mocniejsze betony o wytrzymałościach 15-20MPa stosowane są w elementach konstrukcyjnych, słupach, podciągach, stropach itp.
Jaką konsystencję powinien mieć beton?
Beton dostarczany na budowę z wytwórni może mieć najczęściej dwie konsystencje – plastyczną lub półciekłą. Jeśli nie ma takiej informacji w projekcie budowlanym domu, to warto konsystencję zamawianego betonu skonsultować z wykonawcą lub producentem mieszanki betonowej.
Generalnie beton półciekły lepiej rozkłada się w szalunkach i łatwiej przylega do prętów zbrojeniowych. W pewnych przypadkach może jednak stwarzać sporo problemów. Dotyczy to głównie elementów, które samodzielnie szalujemy płytami OSB jak schody, podciągi itp. W takiej sytuacji zbyt ciekła konsystencja betonu sprawi, że będzie on wyciekał spomiędzy szczelin w deskowaniu. Konsystencję półciekłą można stosować w szalunkach szczelnych, np. w betonowaniu słupów w tubach szalunkowych lub elementów w precyzyjnych szalunkach stalowych.
Gwarancja jakości betonu od producenta
Dobry wykonawca powinien dostarczyć nam dokument potwierdzający zgodność wyprodukowanego betonu z aktualnie obowiązującą normą (PN-EN 206-1). Daje nam to gwarancję, że beton spełnia wymagania normy głównie w zakresie wytrzymałości i odporności na czynniki atmosferyczne, w tym spełnione są jego parametry mrozoodporności.
Jeśli wytwórnia nie wydaje tego typu dokumentów to lepiej wybrać innego producenta. Pamiętajmy, że ewentualne uszkodzenia konstrukcji żelbetowych są trudne i pracochłonne w naprawie, a jednocześnie mogą rodzić duże koszty.
Koszt betonu i jego transportu na budowę
Większość wytwórni posiada cennik, który zawiera trzy podstawowe elementy tj. cenę mieszanki betonowej (podawanej za 1m3), cenę transportu oraz koszt wynajęcia pompy do betonu.
Ceny mieszanki uzależnione są od jej wytrzymałości – im wyższa klasa betonu tym wyższa cena. Orientacyjnie można przyjąć, że za beton C8/10 zapłacimy ok. 120-140zł/m3, ale za beton konstrukcyjny C16/20 zapłacimy już ok. 180-220zł/m3.
Nie należy jednak kierować się wyłącznie ceną samego betonu. Należy również uwzględnić koszty transportu podawane przeważnie za 1km lub w przedziałach cenowych, np. jako 100zł za transport do 10km. Jeśli wytwórnia zlokalizowana jest ponad 20-25km od miejsca budowy, to koszty transportu będą miały bardzo duże znaczenie i czasem może okazać się, że lepiej wybrać bliższą wytwórnię z nieco wyższą ceną samego betonu lecz niższymi cenami jego dowozu. Analizując koszt transportu należy wziąć pod uwagę również ilość zamawianego betonu i pojemność betoniarek, jakimi dysponuje wytwórnia. Koszty transportu będą bowiem określane oddzielnie dla każdej dostawy. Jeśli zatem zamawiamy 12m3 betonu to w większości wytwórni będzie nas czekał dwukrotny dojazd betoniarki, a więc podwójne koszty transportu.
Czy warto zamawiać pompę do betonu?
Wiele osób zastanawia się również czy zamawiać pompę, szczególnie przy mniejszym zakresie prac lub przy robotach nie wymagających wchodzenia taczkami na wyższe kondygnacje.
Pompa pozwala znacznie przyspieszyć prace. Typową pojemność ok. 6m3 betonu jesteśmy w stanie rozłożyć pompą w czasie ok. 15-20 minut. Nie osiągniemy tak krótkiego czasu rozwożąc beton taczkami.
Pompa nie zawsze generuje dużo większe koszty, gdyż niektóre betoniarki są wyposażone w pompy. Jeśli jednak konieczne będzie zamówienie oddzielnej pompy to jej cena określana jest często za jedną roboczogodzinę, przy czym wliczane są również okresy gdy pompa oczekuje na placu budowy.
Zastosowanie pompy pozwala znacznie szybciej rozłożyć beton, co wpływa korzystnie na jego wytrzymałość. Ma to znaczenie szczególnie w okresach letnich, gdy temperatury są wysokie i mieszanka betonowa szybciej ulega związaniu. Dla osiągnięcia najlepszych i możliwie jednorodnych parametrów betonu należy go jak najszybciej rozłożyć w całym elemencie (fundamentach, stropie – szczególnie monolitycznym, słupach, podciągach itp.).
Dodatki i domieszki do betonu
Cena podawana na wytwórniach dotyczy najczęściej tradycyjnego betonu bez żadnych dodatków i domieszek. W pewnych przypadkach warto jednak rozważyć dopłatę i zastosowanie dodatkowych składników do produkcji betonu.
W lecie, w czasie wysokich temperatur można zastosować dodatki opóźniające wiązanie, których koszt to średnio 12-17zł/m3. Większym problemem jest jednak wykonywanie robót betonowych w zimie. W tym przypadku warto zawsze zamawiać beton z dodatkami przyspieszającymi wiązanie, co pozwoli uzyskać odpowiednią wytrzymałość betonu po jego rozłożeniu w niskich temperaturach zimowych.
Dodatkowo wiele wytwórni oferuje również domieszki napowietrzające, które zwiększają mrozoodporność betonu, uszczelniające – zwiększające odporność betonu na wnikanie wody lub plastyfikatory, których zadaniem jest zwiększenie plastyczności i wyprodukowanie rzadkiej mieszanki bez konieczność zwiększania ilości wody (która obniża wytrzymałość betonu).
Ile betonu musimy zamówić?
Jeśli nie mamy doświadczenia w zamawianiu betonu i nie znamy dokładnie parametrów zamawianej mieszanki (m.in. jej gęstości), to trudno będzie nam jednoznacznie określić ile betonu potrzeba, szczególnie przy konstrukcjach o złożonej geometrii, gdzie nie da się szybko i łatwo obliczyć objętości do zabetonowania.
Warto w tym wypadku skonsultować ilość zamawianego betonu z wykonawcą lub bezpośrednio z producentem mieszanki. Wiele wytwórni doradzi w kwestii ilości betonu na podstawie danych z projektu lub pomiarów ze szkicami.
Należy jednak pamiętać, że zawsze lepiej zamówić nieco więcej betonu niż za mało. Jeśli zabraknie nam mieszanki to może zajść konieczność zamówienia dodatkowego transportu, który może być droższy od domawianej ilości betonu. Alternatywnie można brakującą ilość dorobić samodzielnie, lecz wymaga to utrzymywania na budowie zapasów piasku, kruszywa i cementu oraz wody (jeśli nie mamy jeszcze działającego przyłącza wodociągowego).
Jeśli zamówimy zbyt dużo betonu, to staniemy przed dylematem czy zapłacić dodatkową opłatę za jego utylizację przez wytwórnię czy też zrzucić nadmiar w inne miejsce na budowie, co może w przyszłości rodzić problemy związane z jego skuwaniem i rozbiórką.
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl