Przeglądając projekty można zauważyć, że obecnie co raz rzadziej decydujemy się na budowę domu z piwnicą. Wynika to z wielu aspektów, nie tylko finansowych.
Piwnica ma na pewno swoje zalety, jednakże nie zawsze jej budowa jest faktycznie opłacalna.
Budowa piwnicy a warunki zabudowy
Jeśli myślimy o budynku z piwnicą, to już na początkowym etapie projektu, lub jego adaptacji, należy wystąpić o możliwość wykonania podpiwniczenia w ramach decyzji o warunkach zabudowy. Jeśli na danym terenie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, to może on jednoznacznie wskazywać czy nowo budowane budynku mogą posiadać podpiwniczenie.
Jeśli powyższe dokumenty umożliwiają nam budowę piwnicy, a jednocześnie posiadamy niedużą powierzchnię działki, to może ona być bardzo przydatna w codziennym użytkowaniu domu. Pozwoli nam na umieszczenie garażu czy pomieszczeń, które przeważnie chcemy odizolować od części mieszkalnej, jak pralnia, kotłownia itp.
Warunki gruntowo-wodne
Na etapie projektu powinniśmy wykonać przynajmniej jeden lub dwa tzw. odwierty geologiczne. Pozwoli nam to na rozpoznanie gruntów występujących w podłożu oraz, co najważniejsze, na określenie poziomu wody gruntowej.
W przypadku budowy piwnicy informacje te nabierają szczególnego znacznie, gdyż zbyt niekorzystne warunki wodne mogą praktycznie uniemożliwić nam budowę piwnicy. Oczywiście obecnie dostępne na rynku materiały zarówno do budowy ścian piwnic jak i ich izolacji pozwolą na wykonanie podpiwniczenia praktycznie w każdych warunkach, jednakże może wiązać się to z tak dużymi kosztami, że przy tradycyjnym domu jednorodzinnym nie będzie to opłacalne.
W przypadku piwnicy najistotniejsze jest zapobieganie zjawisku okresowego zalewania, gdyż zawilgocenie występujące w piwnicy może w krótkim czasie spowodować uszkodzenia na wyższych kondygnacjach.
Najbardziej niekorzystna sytuacja jest wtedy, gdy poziom wód gruntowych, stwierdzony w badaniach geologicznych, występuje powyżej projektowanego poziomu podłogi w piwnicy. W takim przypadku najlepiej w ogóle zrezygnować z wykonania podpiwniczenia, chyba że chcemy ponieść znaczne koszty izolacji. Jednocześnie, po za wysokiej jakości materiałami izolacyjnymi, musimy powierzyć wykonanie piwnicy sprawdzonej i zaufanej ekipie budowlanej, która wykona całkowicie szczelną ochronę ścian i podłogi piwnicy przed dostępem wody.
Istnieje co prawda możliwość podniesienia poziomu posadowienia piwnicy, jednakże znacząco może zwiększyć to całkowity koszt budowy oraz wpłynąć niekorzystnie na estetykę budynku.
Zalety budynku podpiwniczonego
Główną zaletą budowy piwnicy jest możliwość zlokalizowania w niej pomieszczeń, które najczęściej chcemy odizolować od części mieszkalnej i rekreacyjnej. Mowa tutaj przede wszystkim o kotłowni czy pralni.
W piwnicy można też wykonać oddzielne pomieszczenia, gdzie będziemy przechowywać rzeczy potrzebne rzadko lub tylko sezonowo, jak kosiarki, narzędzia ogrodnicze, rowery itp.
Kotły gazowe nie mają przeważnie dużych wymiarów i mogą być montowane nawet w małych łazienkach na parterze budynku. Jeśli jednak decydujemy się na kocioł na paliwo stałe musimy zdawać sobie sprawę, że jego wymiary są często stosunkowo duże. Dodatkowo należy przewidzieć miejsce na odpowiednio duży zasobnik na paliwo. Ma to znaczenie szczególnie gdy decydujemy się na olej opałowy. W takim przypadku piwnica zapewnia możliwość wygodnego odizolowania kotłowni od wyższych kondygnacji, przeznaczonych dla domowników i gości.
Wady budynku podpiwniczonego
Niestety nie zawsze możemy kocioł grzewczy zlokalizować na najniższej kondygnacji, czyli w piwnicy. Jeśli zamontowaliśmy kocioł na parterze, to do skutecznego ogrzania pomieszczeń w piwnicy niezbędna będzie oddzielna pompa obiegowa do instalacji centralnego ogrzewania. Przy jej braku ciepła woda nie będzie w stanie prawidłowo cyrkulować na najniższych odcinkach instalacji, a tym samym nie ogrzeje skutecznie pomieszczeń podpiwniczonych (garażu, pralni, suszarni itp.).
Sytuacja taka występować może w przypadku niektórych kotłów gazowych oraz gdy decydujemy się na ogrzewanie kominkiem z płaszczem wodnym. Rozwiązanie takie od kilku lat staje się co raz powszechniejsze. Należy jednak pamiętać, że głównie ze względów estetycznych, kominek montowany jest najczęściej na parterze, w salonie.
Należy także zdawać sobie sprawę, że w przypadku niewłaściwego rozpoznania warunków wodnych w podłożu, po wykonaniu robót ziemnych pod piwnicę może okazać się, że występuje bardzo wysoki poziom wód gruntowych. W takiej sytuacji musimy albo ponieść duże koszty na odpowiednią izolację ścian fundamentowych oraz tymczasowe odwodnienie wykopu, albo zdecydować się na obniżenie poziomu wód gruntowych (np. poprzez odpowiednio wykonany drenaż). Drugie rozwiązanie jest jednak możliwe tylko przy braku gęstej zabudowy na terenach przyległych do naszej działki, gdyż zbyt duża ingerencja w poziomy wód gruntowych może spowodować uszkodzenia okolicznych budynków.
Dodatkowo problem zbyt wysokiej wody gruntowej może oznaczać długotrwałe prace związane z wykonaniem piwnicy, co znacząco wydłuży czas budowy domu.
Koszt budowy piwnicy
Budowa piwnicy istotnie podnosi całkowity koszt budowy domu, ale wyłącznie wtedy, gdy porównujemy ten koszt z budową identycznego domu bez piwnicy i bez dodatkowych budynków gospodarczych. Jeśli zdecydujemy się na wykonanie piwnicy, to w przypadku dobrych warunków wodnych, zwiększy to koszt budowy domu o ok. 15-25%. Istotnych jest tutaj wiele elementów, jak wybór odpowiednich materiałów izolacyjnych, rodzaj gruntu w którym wykonywane są wykopy oraz wysokość piwnicy.
Najczęściej budujemy piwnicę o wysokości mniejszej niż pomieszczenia na parterze czy piętrze. Jeśli jednak zależy nam na wysokim komforcie użytkowania pomieszczeń podpiwniczonych, warto rozważyć wykonanie piwnicy o wysokości ok 2,5m. Wiąże się to jednak ze zwiększeniem kosztów prac ziemnych (większe wykopy) oraz kosztami materiałów i robocizny. W przypadku budowy piwnicy niższej dochodzi nam także koszt oddzielnych stempli budowlanych, podtrzymujących strop nad piwnicą. Ponieważ strop ten wykonywany jest w pierwszej kolejności, to nie ma możliwości zakupu jednego rodzaju stempli i ich późniejszego skrócenia. W większości przypadków stemple zakupione do budowy piwnicy, nie zostaną ponownie wykorzystane na późniejszych etapach budowy.
W piwnicy należy także rozprowadzić odpowiednie instalacje, w tym centralne ogrzewanie. Jeśli nie będziemy prawidłowo ocieplać pomieszczeń w piwnicy, to w okresie zimowym nieogrzana piwnica będzie wychładzać górne kondygnacje. Wiąże się to zatem z większymi kosztami ogrzewania. O ile można czasami ograniczyć ogrzewanie pomieszczeń na parterze, jeśli są one okresowo nie użytkowane, o tyle nie zaleca się podobnych praktyk w piwnicy, aby nie doprowadzić do nadmiernego wychładzania parteru.
Jeśli zatem rozpatrujemy koszty budowy piwnicy wyłącznie w takich aspektach, to jednoznacznie należy liczyć się ze zwiększeniem kosztów o ok 15-25%.
Inaczej sytuacja wygląda, gdy rozważamy kwestię budowy piwnicy jako alternatywę oddzielnego budynku gospodarczego z garażem. W takim przypadku koszty obu rozwiązań mogą być porównywalne. Jednakże do budynku gospodarczego będziemy musieli podciągnąć instalacje z domu. Nie będzie także możliwości instalacji kotłowni w budynku znajdującym się w pewnej odległości od domu, gdyż praca takiego kotła byłaby wysoce nieopłacalna.
Jeśli na naszej działce występują wysokie poziomy wód gruntowych, to raczej powinniśmy zrezygnować z opcji budowy piwnicy, wybierając jednocześnie kocioł nie wymagający dużego pomieszczenia (np. tradycyjny kocioł gazowy).
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl