Skosy na poddaszu użytkowym często zabudowujemy dopiero na samym końcu. Warto zatem dobrze przemyśleć materiały, jakie użyjemy do wykończenia powierzchni pod dachem. Nie zawsze najlepszym rozwiązaniem są tanie pyty gipsowo-kartonowe.
W artykule omawiamy trzy wybrane technologie: płyty gipsowo-kartonowe, płyty gipsowo-włóknowe oraz płyty cementowo-włóknowe.
Zabudowa skosów płytami gipsowo-kartonowymi
Płyty gipsowo-kartonowe są rozwiązaniem najtańszym. Może to być jednak tylko pozorna oszczędność.
Płyty takie zbudowane są z rdzenia gipsowego pokrytego z dwóch stron warstwą cienkiego kartonu. Mają one najczęściej grubość od 9,5 do 25mm lecz w większości przypadków kupowane są płyty o grubości 12,5mm.
Są one bardzo łatwe w obróbce, a do ich przycinania wystarczy zwykły nożyk z wymiennymi ostrzami. Nacinamy lekko warstwę kartonu i bez problemu łamiemy płytę według wyznaczonej krawędzi cięcia.
Niestety płyty gipsowo-kartonowe mają stosunkowo małą wytrzymałość na uderzenie czy drgania drewnianej konstrukcji dachu. Nie należy zatem montować ich bezpośrednio do belek drewnianych lecz przy zastosowaniu pośredniego stelażu metalowego, który pozwoli wytłumić drgania konstrukcji. Ochroni to płyty przed szybkim pękaniem.
Standardowe płyty gipsowo-kartonowe (oznaczane jako GKB) mają bardzo małą odporność ogniową i są wrażliwe na działanie wilgoci. Nie wolno ich zatem stosować w łazienkach czy innych pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności powietrza.
W takich pomieszczeniach lepiej sprawdzą się płyty impregnowane oznaczane jako GKBI lub H2. Mają one przeważnie karton w kolorze zielonym lub biały karton lecz z zielonymi napisami. W przypadku poddasza użytkowego i drewnianej konstrukcji dachu warto pomyśleć także nad zwiększoną odpornością ogniową płyt gipsowych. Płyty zwykłe GKB i impregnowane GKBI ulegną w razie pożaru zniszczeniu już po 15-20 minutach. Płyty ogniochronne (różowe) potrafią wytrzymać nawet do 2 godzin. Na rynku dostępne są również płyty ogniochronne impregnowane, które mogą być stosowane w łazienkach na poddaszu. Posiadają one w swoim składzie włókna szklane, zwiększające odporność na działanie ognia.
Zarówno płyty zwykłe, ogniochronne jak i impregnowane należy bardzo dokładnie impregnować przed rozpoczęciem malowania lub układania płytek. Ważne jest aby pamiętać jaka płyta gk na poddasze powinna zostać używa w zależności od warunków. W łazienkach należy obowiązkowo zastosować dodatkową izolację przeciwwilgociową z folii w płynie lub mas uszczelniających, nawet przy zastosowaniu płyt impregnowanych KGBI.
Zabudowa skosów płytami gipsowo-włóknowymi
Płyty gipsowo-włóknowe mają budowę jednorodną, a w jej składzie znajduje się gips wymieszany z włóknami celulozowymi. Taka budowa zapewnia im znacznie większą odporność na uderzenie i wgniecenie w stosunku do tradycyjnych płyt gipsowo-kartonowych. Ma to znaczenie szczególnie przy zabudowie pokoi dziecięcych, gdzie często może dochodzić do uderzeń w powierzchnię zabudowanych skosów dachowych.
Ze względu na dużą sztywność płyt gipsowo-włóknowych nie trzeba mocować ich do stelaży i można je przykręcać bezpośrednio do konstrukcji dachu.
Obróbka tych płyt jest równie prosta jak płyt gipsowo-kartonowych i nie wymaga stosowania szlifierek ani pił elektrycznych.
Standardowe płyty gipsowo-włóknowe charakteryzują się odpornością ogniową na poziomie ok. 30 minut. Mają jednak znacznie większą odporność na działanie wilgoci, przewyższającą nawet płyty gipsowo-kartonowe impregnowane. Doskonale nadają się zatem również do łazienek. Ich zaletą jest fakt, że tymi samymi płytami możemy zabudować skosy w pokojach i łazienkach co ułatwia zakup płyt i zmiesza końcową ilość odpadów.
O ile spoiny między płytami gipsowo-kartonowymi wykańcza się masami szpachlowymi to szczeliny między płytami gipsowo-włóknowymi należy uzupełniać specjalnymi klejami. Jest to w konsekwencji prostsze i szybsze rozwiązanie co będzie miało znaczenie dla osób, które mają małe doświadczenie w spoinowaniu płyt gipsowych. Musimy więc uważać, ponieważ to jaka płyta na poddasze zostanie przez nas wybrana decyduje również o innych detalach jak właśnie wypełnianie szczelin między elementami.
Na rynku dostępne są także płyty gipsowo-włóknowe z dodatkową warstwą ocieplenia z wełny mineralnej. Wymaga to jednak zastosowania stelażu do ich mocowania. Zarówno płyty bez ocieplenia jak i z wełną mineralną są droższe od standardowych płyt gipsowo-kartonowych. Dają jednak większą gwarancję, że zabudowa będzie odporna na uderzenia, wgniecenia i pękanie co jest często problemem w zabudowanych z płyt gipsowo-kartonowych.
Zabudowa skosów płytami cementowo-włóknowymi
Płyty cementowo-włóknowe mają rdzeń cementowy obłożony z dwóch stron siatką z włókna szklanego. Są to płyty o największej wytrzymałości i odporności na uderzenia czy wgniecenia. Rdzeń cementowy zapewnia im bardzo dużą odporność na działanie wilgoci.
Mogą być zatem stosowane praktycznie w każdym pomieszczeniu na poddaszu, a ze względu na bardzo dużą sztywność można je przykręcać bezpośrednio do krokwi dachowych.
Płyty cementowo-włóknowe mają praktycznie całkowitą odporność ogniową co pozwala skutecznie ochronić konstrukcję dachu przed płomieniami w razie pożaru.
Duża sztywność płyt cementowych wiąże się jednak z nieco trudniejszą obróbką. Można co prawda ciąć takie płyty nożykiem lecz jest to rozwiązanie bardzo pracochłonne, a nożyki szybko ulegają stępieniu. Najwygodniej docinać płyty cementowo-włóknowe piłą elektryczną. Wiąże się to jednak z dużym zapyleniem, które z łatwością rozprzestrzenia się po całym domu.
Spoiny między płytami cementowo-włóknowymi wypełnia się klejami, podobnie jak ma to miejsce przy płytach gipsowo-włóknowych. Jest to rozwianie szybkie i proste w wykonaniu.
Płyty cementowo-włóknowe są materiałem najdroższym z omawianych w artykule, dlatego dość rzadko spotyka je się w budownictwie mieszkaniowym jednorodzinnym.
Jaka płyta na poddasze będzie najlepsza aby skosy?
Jeśli kryterium wyboru uzależnimy wyłącznie od ceny do niewątpliwie na prowadzenie wychodzą płyty gipsowo-kartonowe, których cena za m2 wynosi średnio 12-20zł/m2. Płyty gipsowo-włóknowe kosztują średnio 25-35zł/m2 natomiast płyty cementowo-włóknowe to wydatek powyżej 50-60zł/m2.
Warto jednak wziąć pod uwagę również koszty dodatkowe. W pomieszczeniach wilgotnych konieczne jest dodatkowe uszczelnianie płyt folią w płynie W przypadku płyt gipsowo-kartonowych konieczne jest co najmniej dwukrotne przemalowanie powierzchni masą izolacyjną. Płyty gipsowo-włóknowe oraz cementowe można malować tylko raz, co istotnie wpływa na koszty izolacji w łazience.
W garderobach czy sypialniach można stosować płyty tradycyjne: gipsowo-kartonowe. W łazience lepsze będą jednak płyty z rdzeniem gipsowo-włóknowym, który jest znacznie bardziej odporny na wilgoć.
W pokojach dziecięcych również warto rozważyć zabudowę z mocniejszych płyt włóknowych, które są bardziej odporne na uderzenia i wgniecenia niż słabe płyty gipsowo-kartonowe.
Płyty gipsowo-włóknowe są sztywne i można je montować bezpośrednio do drewnianej konstrukcji dachu. Nie wolno tak postępować z pytami gipsowo-kartonowymi, które bez pośredniego stelażu szybko ulegną spękaniom.
W konsekwencji zatem często całościowy koszt zabudowy poddasza z płyt gipsowo-włóknowych jest porównywalny do tradycyjnych płyt gipsowo-kartonowych. Płyty gipsowe są najbardziej popularne, ale najważniejsza kwesita jaka płyta gk na poddasze została użyta w zależności od panujących warunków, głównie wilgotności powietrza.
Płyty cementowo-włóknowe są rozwiązaniem drogim. Mają co prawda bardzo dużą sztywność i wytrzymałość lecz płyty gipsowo-włóknowe równie dobrze nadadzą się do typowego poddasza domowego. Płyty z rdzeniem cementowym są jednak bardzo dobrym materiałem do wykonywania zabudowy łazienkowej obciążanej urządzeniami sanitarnymi. Można z nich również budować mocne i wytrzymałe półki, blaty podwieszane itp.
Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl