Białe plamy (wykwity) na kostce brukowej

Kostka brukowa powstaje z naturalnych składników, jak kruszywa drobne i grube, cement, woda oraz różnego rodzaju barwniki. Najtańsza jest tzw. kotka niebarwiona, czyli szara. Dla podjazdów i chodników domowych najbardziej popularne są jednak kostki kolorowe. Mogą to być kostki barwione tylko powierzchniowo (tzw. kostki dwuwarstwowe) lub barwione w masie. Drugi sposób gwarantuje lepszą trwałość koloru. Stosowane są w tym wypadku różne barwniki nieorganiczne w postaci tlenków odpowiednich metali.

W związku z tym, że materiały bazowe czyli kruszywo i cement nie mają ściśle unormowanego koloru, to również i gotowe kostki brukowe mogą nieznacznie różnić się między sobą.

Jednakże należy pamiętać, że mogą to być drobne różnice kolorystyczne ale w obrębie tego samego koloru bazowego (np. grafitowego, czerwonego).

Często na nowych kostkach występują tzw. wykwity czyli najczęściej białe plamy lub większe rozjaśnienia fragmentów kostki. Nie jest to żadna wada fabryczna kostek i nie należy jej utożsamiać z tym, że kostka ta ma inny odcień od pozostałych na jednej palecie.

Białe wykwity są najlepiej widoczne na kostkach kolorowych, natomiast na kostkach niebarwionych, czyli szarych, stanowią dużo mniejszy problem.

Skąd biorą się białe wykwity na kostce brukowej?

Wykwity, często określane jako białe plamy na kostce, są naturalnym objawem procesów chemicznych i fizycznych jakie zachodzą przy produkcji elementów betonowych. Popularne białe plamy są niczym innym jak tzw. osadem wapiennym. W czasie wiązania i twardnienia betonu (zarówno zwykłego szarego jak i barwionego w masie), na skutek wielu reakcji chemicznych między cementem i wodą, powstają różnego rodzaju dodatkowe związki chemiczne, w tym duże ilości tzw. wolnego wodorotlenku wapniowego.

Należy pamiętać, że beton może twardnieć nawet do 2-3 lat, w związku z czym i produkcja wodorotlenku wapniowego będzie trwać przez dłuższy okres. Właśnie ten powstający jako produkt uboczny wodorotlenek wapniowy jest główną przyczyną powstawania białych nalotów na powierzchni kostki.

Związek ten łatwo reaguje z dwutlenkiem węgla znajdującym się w powietrzu, w wyniku czego powstaje nierozpuszczalny węglan wapniowy. To właśnie ta substancja widoczna jest jako białe naloty.

Nasilenie i długość występowania nalotów jest bezpośrednio związana z warunkami atmosferycznymi. Jeśli wolne przestrzenie w betonie, tzw. kapilary, wypełnione są wodą, to proces tworzenia się nalotów jest intensywniejszy.

Długotrwałe opady atmosferyczne czy rosa przy jednoczesnym wolnym wysychaniu powierzchni kostki przyczyniają się do wzmożonej aktywności chemicznej i powstawania wyraźniejszych nalotów.

W przypadku kostki ułożonej na nieprzepuszczalnej podbudowie betonowej zjawisko wykwitów powstaje również „od spodu”. W tym wypadku woda dostająca się pod kostki, nie mogąc wniknąć w podłoże, powoduje zwiększenie wilgotności kostek brukowych, co sprzyja transportowi węglanu wapniowego na powierzchnię.

Kiedy białe naloty na kostce znikną?

Nalotu w postawi węglanu wapniowego są zjawiskiem przejściowym i zanikają w okresie przeważnie do 2-3 lat od wystąpienia.

Proces zanikania wykwitów związany jest z reakcją węglanu wapniowego z dwutlenkiem węgla z powietrza. W wyniku tych reakcji powstaje tzw. kwaśny węglan wapniowy, który jest całkowicie rozpuszczalny w wodzie. Następnie podczas opadów deszczu nalot jest stopniowo rozpuszczany i spłukiwany z powierzchni kostki.

W praktyce jak dotąd nie udało się opracować technologii produkcji kostki brukowej pozbawionej problemu wykwitów. Niektórzy producenci oferują kostki z tzw. szczelnego betonu, jednakże w rzeczywistości cena takich wyrobów jest znacznie wyższa, a i tak nie zlikwidujemy całkowicie białych nalotów.

Pamiętajmy jednak że wykwity, czyli białe naloty wapienne nie są w żaden sposób związane z jakością i trwałością samego betonu, czyli nie wpływają na wytrzymałość i trwałość kostki brukowej. Stanowią one jedynie problematyczny i niechciany „efekt” wizualny na powierzchni kostki.

Środki chemiczne zapobiegające wykwitom i usuwające białe naloty

Wielu producentów oferuje różne produkty umożliwiające rzekomo zlikwidowanie w szybki sposób wykwitów z kostki brukowej. Należy jednak pamiętać, że białe naloty są całkowicie naturalnym procesem chemicznym, i po powstaniu będą zanikać z każdym kolejnym deszczem.

Większy problem występuje, gdy powierzchnia kostki brukowej została dokładnie zabezpieczona przed deszczem, np. poprzez zadaszenie. W tym wypadku wykwity będą dłużej „spływać” z powierzchni kostki, nawet do 3 lat od powstania. Można jednak przyspieszyć ten proces stosując specjalne środki do czyszczenia powierzchni betonowych. Wiele z nich po za wykwitami umożliwi również rozpuszczenie niewielkich pozostałości po zaprawach i klejach.

Niestety stosowanie tego typu środków może wiązać się z niewielką zmianą odcienia kostek brukowych. Tego typu problem nie występuje przy naturalnym oczyszczaniu kostki z osadu wapiennego. Z tego względu dobrze zastanówmy się co będzie mniejszym złem: dłuższe czekanie na zniknięcie nalotów czy ryzyko zmiany kolorystyki kostkiśrodkami chemicznymi.

Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl