Odprowadzenie wody z dachu do studni chłonnej

Rozwiązanie to jest dość popularne, gdyż nie wymaga bardzo dużych nakładów finansowych, a jednocześnie dobrze przemyślany drenaż znacznie ułatwi pielęgnację trawników i całego ogrodu.

Należy jednak przestrzegać pewnych zasad budowy drenażu i studni chłonnej, aby w pełni wykorzystać ich możliwości na naszym terenie.

Podstawowe elementy drenażu i studni chłonnej

W artykule omawiamy rozwiązanie bazujące na bezpośrednim wprowadzeniu wód opadowych z dachu do drenażu, a następnie do studni chłonnej (jednej lub kilku), wykonanej z kręgów betonowych. Możliwa jest również budowa studni w innych technologiach, lecz nie jest to przedmiotem niniejszego tekstu.

Kompletny system odwodnienia do studni chłonnej składać się powinien ze specjalnego wpustu rynnowego, odcinka rury pełnej, rur drenarskich, betonowych kręgów oraz odpowiednio dobranych gruntów i kruszyw.

Lokalizacja studni chłonnej i rozmieszczenie drenażu

Studnię chłonną należy zlokalizować w odległości nie mniejszej niż 3-5m od granic działek sąsiednich oraz w odległości min. 30m od najbliższej studni wodociągowej (przypadek spotykany głównie na terenach wiejskich).

W przypadku typowego domu wolnostojącego zaleca się budowę minimum dwóch studni chłonnych, rozmieszczonych po obu stronach budynku. W zabudowie bliźniaczej i szeregowej wystarczy jedna studnia.

Drenaż najlepiej rozmieścić na całej powierzchni docelowego trawnika i ogrodu, co umożliwi jego dobre nawadnianie i znacznie ułatwi utrzymanie i pielęgnację. Rury drenarskie warto rozmieścić wokół budynku (tzw. drenaż opaskowy) oraz w równoległych liniach po terenie trawnika. Zaleca się zachowanie odległości między rurami drenarskimi min. 1,5-2m. Długość pojedynczego ciągu drenarskiego nie powinna przekraczać 20m.

Planując rozmieszczenie drenażu i lokalizację studni chłonnej pamiętajmy o zachowaniu minimalnego spadku rur 0,5%-1,5%.

Podłączenie rynny do wpustu rynnowego z rewizją

Rynny zaleca się włączyć w drenaż poprzez pośredni wpust rynnowy i odcinek rury pełnej.

Wpust taki posiada specjalną kratkę, która umożliwia jego otwieranie w celu kontroli i ewentualnego oczyszczenia z liści, które mogą spływać rynnami wraz z wodą deszczową (szczególnie jeśli posiadamy rynny bez zabezpieczenia siatką). Pominięcie wbudowania wpustu rynnowego szybko doprowadzi do zapychania się drenażu, co znacznie zmniejszy jego sprawność.

Nie zaleca się wbudowywania rur drenarskich (perforowanych) bezpośrednio do wpustu, ponieważ umożliwiają one przenikanie wody z rury do gruntu i z gruntu do rury. Drenaż, zbierający wodę z dachu warto nieco oddalić od budynku, na odległość ok. 50-70cm. W tym celu, do wpustu rynnowego, należy podłączyć rurę pełną wraz z kolankiem. Pamiętajmy, aby od razu zachować spadek rury ok. 1,0-1,5%. Dobierając średnicę rury weźmy pod uwagę również późniejszą średnicę drenażu (np. 10cm), aby wykonać możliwie szczelne połączenie obu rur.

Wykonanie drenażu na działce

Drenaż układa się zazwyczaj na głębokości 35-40cm. Pozwala to na optymalne nawodnienie terenów zielonych na działce. Głębokość drenażu nie powinna przekraczać 60-70cm, gdyż straci on wtedy swoją funkcję nawadniającą i nie przyczyni się istotnie do poprawy warunków wodnych roślinności ogrodowej.

Do wykonania drenażu stosujemy specjalne rury perforowane, które łatwo można wyginać i docinać, bez użycia specjalistycznych narzędzi i pił mechanicznych. Wraz z rurami należy zakupić odpowiednie złączki (trójniki, łączniki itp.).

Rurę drenarską warto układać w otulinie z gruntu łatwo przepuszczalnego, np. z tzw. pospółki rzecznej. Zaleca się układanie pospółki o grubości min. 10cm pod rurą oraz ok. 30cm nad rurą i 10-20cm po bokach.

Ułożenie rur bezpośrednio w piasku może doprowadzić dość szybko do zamulenia perforacji w rurach, co zmniejszy efektywność nawadniania ogrodu.

Czasami spotykane są również rozwiązania z budową drenażu w pospółce „owiniętej” geowłókniną. W takim przypadku należy zadbać, aby była to geowłóknina obustronne przepuszczalna (warunek obowiązkowy!) i przystosowana do drenażu ogrodowego. Niestety nawet warstwa geowłókniny z czasem może ulegać zamuleniu. Mówimy wtedy o tzw. zjawisku kolmatacji włókniny lub kolmatacji drenażu, czyli jego „zapychaniu” drobnymi cząstkami gruntu.

Możliwe jest jednak okresowe czyszczenie drenażu, np. wodą pod ciśnieniem. Na rynku działają specjalistyczne firmy zajmujące się tego typu pracami.

Budowa studni chłonnej z włączeniem drenażu

Istnieje kilka rodzajów konstrukcji studni chłonnych. Dla typowej działki w zabudowie jednorodzinnej dobrym rozwiązaniem jest wykonanie studni z gotowych kręgów betonowych.

W tym wypadku należy dokładnie znać głębokość zalegania poziomu gruntów przepuszczalnych (piaski, żwiry itp.). Nie możemy bowiem wprowadzić dna studni chłonnej w gliny, gdyż nie będzie wtedy możliwe sprawne wsiąkanie wody w grunt. Jeśli na etapie projektu nie były wykonywane badania geologiczne (choć do projektu budowlanego powinny być przeprowadzone badania gruntu) można zlecić takie prace specjalnej firmie. Koszt jednego metra odwiertu wynosi ok. 60-90zł. Warto wykonać odwierty na głębokość co najmniej 3,0-4,0m.

Dostępne są kręgi betonowe w różnych wysokościach. Zalecamy kręgi o średnicy 100cm, wysokości 50-60cm i grubości ścianki 10cm. Kręgi należy układać tak, aby zagłębić się min. 15-20cm w warstwę gruntów przepuszczalnych, np. piasków czy żwirów (których grubość w gruncie powinna wynosić nie mniej niż 1,0m). Od dołu kręgów nie umieszczamy na żadnym fundamencie, pozostawiając maksymalną powierzchnią dla przenikania wody.Kręgi ustawiamy na głębokość min. 2,0-3,0m. Pozwoli to na odpowiednie wypełnienie dolnej części studni dobrze dobranym kruszywem.

Drenaż przeważnie będziemy włączać do studni na głębokości 60-80cm. Zaleca się aby wylot drenażu znajdował się min. 20-30cm ponad warstwą pierwszych gruntów wypełniających dolne kręgi.

Na głębokości 20-30cm poniżej wylotu drenażu zaleca się ułożyć grunt dobrze przepuszczalny, np. żwir, pospółka itp. o grubości nie mniejszej niż 50cm. Poniżej należy wbudować piasek, aż do poziomu gruntów przepuszczalnych, czyli dolnej powierzchni ostatniego kręgu betonowego.

Przy dużych i gwałtownych opadach deszczu drenażem może być odprowadzana duża ilość wody. Z tego względu zaleca się ułożenie pod wylotem tzw. „odbijacza”, który zapobiegnie wymywaniu kruszywa w jednym miejscu. Może to być np. zwykła płytka chodnikowa 35x35x5cm lub inny element betonowy, o wymiarach ok. 25-35cm, lecz nie większych, aby nie ograniczać za bardzo powierzchni wchłaniania wody opadowej.

Rurę drenarską „wbijamy” w krąg betonowy po jego wcześniejszym nawierceniu na odpowiednią średnicę, najczęściej ok. 10cm. Zaleca się, aby rura drenarska „wchodziła” w studnię na ok. 10cm. Jeśli przytniemy rurę idealnie zlicowaną ze ścianką studni, to po pewnym czasie może dojść do jej przemieszczenia się i „wypadnięcia” ze studni chłonnej. Dodatkowo zaleca się niewielkie obetonowanie wlotu drenażu, od zewnętrznej strony studni chłonnej, co zapewni bardziej stabilne i trwałe połączenia drenażu ze studnią.

Od góry studni zaleca się ułożenie pokrywy pełnej. Przy typowych studniach chłonnych do celów domowych nie ma konieczności wbudowywania pokrywy z otworem rewizyjnym. Rozwiązanie takie zwiększa koszt studni, a zwykłą pokrywę pełną i tak możemy w każdej chwili zdjąć.

Formalności - czy drenaż i studnia chłonna wymagają zgłoszenia?

Przepisy prawa budowlanego i jego interpretacje przez pracowników urzędów nie zawsze są takie same w zakresie studni chłonnych.

Wykonanie typowego drenażu po terenie własnej działki nie wymaga zgłoszenia ani pozwolenia, gdyż jest to urządzenie służące do celów wyłącznie domowych. W tym wypadku głównym zadaniem drenażu jest nawodnienie terenów działki – trawników, a dodatkowo jest on pośrednim elementem odprowadzającym nadmiar wody z dachu do gruntu.

Inaczej sprawa wygląda w przypadku studni chłonnej, która jest urządzeniem wprowadzającym wodę do gruntu na większej głębokości. Czasami zachodzi nawet konieczność przebicia się przez grunty nieprzepuszczalne, co może znacznie zwiększyć głębokość dna studni chłonnej.

Budowa typowej studni chłonnej, wprowadzającej do gruntu wody w ilości nie większej niż 5m³ na dobę, wymaga tylko zgłoszenia zamiaru robót budowlanych w urzędzie miasta lub starostwie. Do wniosku (można go pobrać w urzędzie) będziemy musieli załączyć mapkę z wrysowaną lokalizacją planowanej studni chłonnej – warto również wyraźnie zwymiarować odległość studni od granic działki, aby wskazać zachowanie minimalnej odległości 3,0m (zalecane 5,0m). Nie musi to być jednak mapa do celów projektowych, wystarczy tzw. mapa nieaktualizowana (koszt ok 10-15zł/format A4 w urzędzie/starostwie). Na takiej mapie sami możemy ręcznie wrysować lokalizację studni i zwymiarować jej odległości od granic (mapa najczęściej będzie w skali 1:500 lub 1:1000). Najczęściej urząd nie będzie wymagał dla studni chłonnej projektu wykonanego przez projektanta z uprawnieniami.

Jeśli po 30 dniach nie otrzymamy żadnej informacji ze strony urzędu to możemy rozpocząć budowę (jedynie w przypadku budowy wymagającej pozwolenia na budowę musimy odczekać aż do uzyskania decyzji zezwalającej na rozpoczęcie prac).

Koszt wykonania drenażu i studni chłonnej

Średni koszt wpustu rynnowego wynosi od 300 do 600zł, w zależności od rodzaju materiału, średnicy rury i producenta. Pamiętajmy, aby był to wpust z osadnikiem i możliwością jego rewizji w celu czyszczenia.

Rura drenarska perforowana kosztuje średnio 150-180zł/50mb, co daje cenę ok. 3-3,6zł/1mb. Złączniki i trójniki do rur drenarskich kosztują średnio 10-15zł/1 szt.

Kręgi betonowe 1000x500x100mm to koszt średnio 150-170zł/1 szt., natomiast pokrywa pełna 1000x80mm kosztuje ok. 100-120zł/1 szt. Typowa studnia drenarska o głębokości 2,5m to wydatek rzędu 900-1000zł/1 szt. (cena bez uwzględnienia gruntu do zasypania dolnej części studni oraz cen robocizny).

Do kosztów w/w elementów należy również doliczyć ewentualny zakup pospółki (wokół drenażu + górna warstwa w studni chłonnej) oraz piasku. Ceny te są różne w zależności od odległości do najbliższych żwirowni i wielkości zamówienia.

Zespół redakcyjny portalu zbudujmydom.pl